Bonaire leerde me op eigen benen staan

Rianne Zandstra op 30 december 2011
Rianne Zandstra zette zich begin jaren negentig in op gebied van sport, dans en zwemmen op het zonnige Bonaire. Als ze na vier jaar besluit terug te keren naar Nederland krijgt ze de keus tussen een opleiding choreografie aan de Rotterdamse dansacademie of een baan in de Amsterdamse reclamewereld. In de zomervakantie verbleef ze een paar weken op Bonaire om haar dochters kennis te laten maken met het eiland dat hun moeder niet kan vergeten. Op Klein Bonaire vertelt Rianne over de keuzes die ze heeft gemaakt in haar leven, waaronder de adoptie van Yin en Lian-Hao.

Tekst Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius – Foto’s Rianne Zandstra

Ruim op tijd draait Rianne Zandstra (1975, Doetinchem) de gehuurde pick-up de parking op tegen over de aanlegsteiger van watertaxi Kantika di Amor. Yin (8) zit heel stoer in de achterbak. Voorin, bij oma op schoot, zit Lian-Hao (5). Zodra Lian-Hao naast me staat, schuift ze snel haar handje in de mijne. Ik krijg een onweerstaanbare blik en de vriendschap is gesloten. Wanneer ook de rest van de familie op de boulevard staat, beseft Rianne plotseling dat de koelbox nog op de porch staat. Als een speer rijdt ze terug, terwijl wij al vast aan boord gaan.

Rianne groeit op in Meppel en is tot haar toelating op het CIOS in Heerenveen actief in allerlei jeugdbesturen van verenigingen. Om deels haar studie te bekostigen geeft ze naast haar opleiding nog 20 uur per week les in dans & aerobic. In 1995, terwijl de inkt van haar CIOS-diploma nog nat is, reageert ze op een vacature op Bonaire. Een maand later kan Algreet Spiegelaar, sportschoolhoudster van Bodyworks, hierdoor met zwangerschapsverlof. Rianne verzorgt ook zwemlessen voor jong en oud en een paar uur per week doet ze vrijwilligerswerk voor en met gehandicapten. Ook werkt ze voor de Spa van Harbourvillage en runt ze de Deco-stop-Bar bij Captain Don’s Habitat.

21 oktober 2013:  Rianne en Yin: de eerste 5 minuten samen met Lian-Hao
21 oktober 2013 – Rianne en Yin: de eerste 5 minuten samen met Lian-Hao

Zodra we op de boot zitten tikt Lian-Hao met haar vingertje onophoudelijk tegen haar wang en roept: ‘Mama, mama, mama?’ Het is een van de weinige woordjes, maar absoluut het belangrijkste woordje dat ze al kan uitspreken. Begrijpen doet ze bijna alles. Lian-Hao is slim, klein van stuk en heeft een huidaandoening die voornamelijk zichtbaar is in haar gezicht. Ze doet een inhaalrace op de ontwikkelingsachterstand, veroorzaakt door een slechte start na haar geboorte. Haar enorme leergierigheid compenseert haar achterstand ruimschoots. Binnen vijf minuten leert ze anderen ook communiceren in gebarentaal. Ze vindt het maar niets dat haar moeder plotseling uit haar gezichtsveld is verdwenen. Haar oma past regelmatig op haar en haar zus Yin, evenals tante Liset, Rianne’s zus. Rianne ziet er nauwlettend op toe dat haar dochters een beperkt aantal vaste gezichten om zich heen hebben, dit is nodig voor een goede hechting.

Yin is flink en duidelijk de oudste. Ze pakt bedaard de zonnebrand uit de strandtas en smeert zichzelf zonder haast van top tot teen in. ‘Mijn rug doe ik later,’ besluit ze. Ze zoekt een plaatsje bij mij in de buurt en bestudeert uitgebreid de vissen die rondzwemmen in het heldere water naast de Kantika di Amor. Yin adviseert me hoe ik het beste kan gaan zitten om ook te goed kunnen kijken. Maar haar strategische kijkplaats heeft nog een doel: alle witte pick-ups signaleert ze al van verre. Na de eenentwintigste begint Yin te stralen en zwaait. Met een diepe zucht draait ze zich naar mij: ‘Dat is mijn mama, want ze zwaaide naar mij!’

Lian-Hao
Lian-Hao in de trein

Lian-Hao kruipt blij op schoot bij Rianne die naast Yin is neergeploft en luistert mee naar haar verhalen over visjes, witte pick-ups en een rug die nog niet is ingesmeerd. De zonnebrandcrème komt weer tevoorschijn maar levert dit maal een panische reactie op bij Lian-Hao. Rianne draait de rollen snel om en vraagt of Lian-Hao haar wil insmeren. Maar daar trapt ze niet in. Snel veegt Rianne toch een lik crème op haar aangedane wang. Bij Klein Bonaire stappen we van boord en hebben geluk dat een van de twee hutten nog vrij is.
Zodra Rianne een roze shirtje uit de tas tevoorschijn tovert, verandert de tegenstribbelende Lian-Hao op slag in een gewillig blij meisje. Yin geeft haar moeder discreet de tip het shirt pas na het insmeren aan haar zusje te geven. Rianne vertelt ondertussen hoe het haar is vergaan sinds ze Bonaire verliet.

‘In 1998 dacht ik, misschien moet ik toch weer naar Nederland en een ‘echte’ baan gaan zoeken, ondanks dat ik het ontzettend naar mijn zin had hier. Mensen waren bang dat ik mijn danscarrière zou verspillen. Maar toen ik in mei 1999 in Nederland auditie deed voor de choreografie opleiding aan de Rotterdamse dansacademie, solliciteerde ik die week ook bij een Amsterdams reclamebureau, op verzoek van creatief directeur van bureau Joop de Boers. Ik had hem ontmoet bij de Deco Stop Bar toen hij op het eiland was voor een bruiloft.
Weer terug op Bonaire werden er twee enveloppen per Fedex-koerier bezorgd. Ik moest kiezen tussen de dansacademie en het reclamebureau. Maar ik merkte dat mijn blijdschap niet uitzinnig was betreffende de dansacademie. Something was missing. Achteraf denk ik dat het een bewijsvoering was, dat ik mijn eigen keuzes kon maken. En nee, ik heb niets weggegooid. Ik heb andere keuzes gemaakt, waar ik volledig achter sta. Bonaire heeft mij heel veel gebracht zoals rust, leren vertrouwen op mezelf, een nieuw leventje opbouwen vanuit het niets en mezelf tegenkomen. Dus in september 1999, een week nadat ik weer in Nederland woonde, startte ik onderaan de ladder bij HLPB en werkte me omhoog tot Account Director. Ondanks dat mijn keus niet was gevallen op de dansopleiding heb ik veel op mijn tenen gelopen. Ik moest enorm wennen aan hele dagen binnenzitten. En aan de weekenden. In het begin was ik ontzettend onbevangen. Dit bleek achteraf mijn kracht. Geen last van carrièreverwachtingen of haast, geen last van kantoorpolitiek daar was ik te groen voor en ging langs me heen. Geen last van beeldvorming van merken want ik was ruim 4 jaar weg geweest uit Nederland. Ik had zelfs nog nooit een dag op de computer gewerkt, laat staan een e-mail verstuurd. Maar Martin Hettinga (oprichter en cliënt service director) begeleidde me heel erg goed.’

Surfgirl Yin
Surfgirl Yin in het winnende team

Ze staart even naar Yin die met een experiment bezig is. Een intelligent kind met alles aan boord om uitvinder te worden. Een lege fles is de dobber. Daaraan maakt ze een lange luchtwortel vast die ze vol hangt met stukjes brood. Zo heeft ze mooi haar handen vrij als ze gaat snorkelen. Natuurlijk moet mama mee om het gevaarte te testen. Als ze terugkomen worden er broodjes gemaakt en vertelt Rianne over haar overstap naar reclamebureau Woedend! (W!)

‘In 2001 heb ik samengewerkt aan een klus met de oprichters van W!; Bas van Berkenstijn en Marnix Pauwels. Na een tijdje gingen zij legaal onderhuren bij HLPB dat in zwaar weer zat na het overlijden van Martin Hettinga. Ik kreeg veel aanbiedingen van andere reclamebureaus, maar de gedachte om het truckje jaren te moeten herhalen weerhield me. Geld is niet mijn motivator. Dit bleek ook toen W! opzoek was naar een projectmanager, account type. Omdat ze mijn salaris nog niet konden matchen, ging ik anti-kraak wonen om de woonlasten te drukken. Sinds april 2002 ben ik in de W! family en inmiddels, zoals beloofd, volwaardig partner. Ik mag al 16 jaar dagelijks werken met professionals met enorme ervaring onder de belt, mensen met visie, maar ook met jong talent met een vernieuwende kijk op de te voeren campagnes.’

Inmiddels is W! uitgegroeid tot een volwassen bedrijf met een hele verzameling awards op haar naam.

‘Ik heb ook gereisd voor mijn werk; Nieuw Zeeland, diverse malen Japan, Argentinië en ook veel in Europa. Binnen W! vertegenwoordig ik de klant en bij de klant vertegenwoordig ik W!. Een beetje een schizofrene functie dus. Daarom afwisselend en leuk.’

Yin en Lian-Hao op Bonaire
Yin en Lian-Hao op Sorobon

We gaan een eindje lopen met Lian-Hao. Ze loopt swingend voor ons uit en begroet iedereen die ze tegenkomt met een handzwaai en een ontwapenend ‘hallo’. Mensen lachen gelijk terug, verrast door haar hartelijke begroeting. Ze onderzoekt alles. In de hut is ze uren zoet met het onderzoeken van het mechanisme van een klapstoeltje. Rianne en haar dochters hebben een bijzonder innige band met elkaar. Hoe kwam ze ertoe om te adopteren?

‘Ik zei altijd; als ik moeder wil worden, ga ik een kind adopteren. Ik heb nog nooit jaloers naar een zwangere vrouw gekeken. Vind het wel mooi hoor. Maar het is niets voor mij. En er zijn zoveel kindjes op de wereld die geen thuis meer hebben. De hele wereld ging niet, maar deze twee meiden verrijken mijn leven enorm. Je mag in adoptie maar voor één land op de wachtlijst staan. Er vallen veel landen automatisch af, dit in verband met geloof, leeftijd, zoveel jaar gehuwd zijn en andere zaken die een mogelijke vereiste zijn. Ik stond op de pre-wachtlijst voor Lesotho, maar de vergunninghouder wist dat ik geen landenvoorkeur had en ook openstond voor een ouder kindje. China was destijds geen optie omdat ik ongehuwd was. Maar Yin bleef over omdat ze al bijna 5 was. Dus nadat het tijdelijk jaren onmogelijk was geweest om als alleenstaande vrouw te adopteren vanuit China, had ik toen toch ineens een Chinees meisje. In juni 2009 werd deze adoptieprocedure opgestart en op 12 december 2011 was mijn zus Liset getuige van de eerste vereniging van Yin en mij. Op 1 januari 2013 de tweede procedure opgestart en op 21 oktober 2013 hield ik, opnieuw in bijzijn van mijn zus en van Yin, voor het eerst mijn jongste dochter Lian-Hao in mijn armen. Een verrassing omdat de procedure meestal veel langer duurt. En voor Yin heel spannend om terug te gaan naar haar geboorteland om grote zus te worden. Yin en ik konden dit keer al Nederlands praten met elkaar. Behalve onze eigen verjaardagen vieren we ook altijd de dag van ons eerste samenzijn.’

Rianne Zandstra met haar twee geadopteerde dochters
Rianne Zandstra en haar dochters Yin en Lian-Hao nemen afscheid van Bonaire

Als de Kantika di Amor ons aan het eind van de middag weer terugvaart, sluiten we de dag af met een ijsje bij Gio’s. Twee weken later kom ik mijn belofte na hen uit te zwaaien. Yin leest in een boek en Lian-Hao staat te springen van ongeduld tot ze in het vliegtuig mag. Ze is gul met haar kusjes voordat ze door de douane gaat. Van Yin, die niet van knuffelen houdt met onbekenden, krijg ik een omhelzing waarvan de tranen in mijn ogen springen. Rianne is een inspirerend voorbeeld van hoe je door de weg van je hart te volgen, een gelukkig en zinvol leven kunt leiden. ‘Dit keer wacht ik niet zo lang voordat ik weer terugkom,’ belooft ze plechtig voordat ze haar dochters door de douane volgt.

Voor meer informatie over Woedend! surf naar www.woedend.com

In: Antilliaans Dagblad, 31 augustus 2015.

Psychiatrische toeristen

Dolfinarium Nederland
Het riedeltje van de wasmachine roept me. Als ik de porch op loop om de was eruit te halen schrik ik. Een sierlijk schepseltje fladdert onder het golfplatendak. Met ingehouden adem laat ik het om me heen cirkelen. Door de golvende vleugelslag en de snelle wendingen kan ik niet zien wat het nou precies is. Ongeïdentificeerd zeilt het even geruisloos als elegant de tuin in. Ontroerd over zoveel schoonheid haal ik de lakens uit de wasmachine. Omdat niet veel mensen in elfjes geloven, zal ik het maar op een elfenvlinder houden.

Psychiatrisch-vriendelijke vakantie

Mijn column miauwt om aandacht. Het krantenartikel waarin sprake is van een groeiende groep verwarde Nederlanders in het buitenland klik ik weg. Ook het stuk over ‘Psychiatrische toeristen’ met een verdubbelde hulpvraag boeit me niet langer. Psychiatrische toeristen. Hoe komt iemand op zo’n idiote term? Alsof deze gelabelde mens op een dag denkt: ‘Laat ik eens een psychiatrisch-vriendelijke vakantie boeken naar een psychiatrisch-vriendelijk land en een tijdje in een psychiatrisch-vriendelijk hotel gaan zitten met een psychiatrisch-vriendelijk zwembad. Graag inclusief psychiatrisch-vriendelijk ontbijt.’

No-label-land

Het is toch van de zotte? Draai het liever om: waarom besluit een psychiatrische patiënt om niet langer gebruik te maken van de geboden zorg? Misschien omdat de zorginstanties een gekmakende nachtmerrie zijn geworden? En dat, als je nog niet gek was, je het daar dan wel wordt zodra je je aanmeldt? Patiënten die al die labels zat zijn, breken los uit het systeem en gaan op zoek naar no-label-land. Om daarnaar opzoek te gaan hoef je trouwens geen psychiatrisch patiënt te zijn, al zal het best eens voorkomen dat je wat verward raakt in no-label-land, want behalve je kofferlabel, ben je immers gewoon meneer Jansen of mevrouw Pietersen. Net als iedereen soms even in de war, maar verder heel gewoon.

Geestelijke gezondheidszorg

Tegenwoordig vergoedt de Nederlandse zorgverzekeraar psychische hulp enkel of deels wanneer je door de huisarts wordt doorverwezen vanwege een ‘vermoedelijke’ geestelijke aandoening. Om betaalde zorg te krijgen, word je dus onbedoeld aangemoedigd om je een geestelijke storing aan te laten meten in plaats van effectieve hulp te zoeken. Op de groep patiënten na die daadwerkelijk gebaat is bij geestelijke gezondheidszorg, hebben de meeste hulpzoekenden een andere vorm van hulp nodig. Als oplossingsgerichte therapeut en coach leer ik dat het vaak gaat om oplossingen die je over het hoofd ziet, simpelweg omdat ze te eenvoudig zijn en daardoor te veel voor de hand liggen. We hebben immers geleerd, geheel onlogisch, dat problemen en moeilijke oplossingen in elkaars verlengde liggen. Daarnaast zou de farmaceutische miljardenindustrie failliet gaan als iedereen zou kappen met antidepressiva en kalmeringsmiddelen. Het gaat natuurlijk te ver om dan maar de hele psychiatrie op de schop te doen, maar dat er meer mis is met de huidige geestelijke gezondheidszorg dan met de patiënt zelf wordt met de dag duidelijker.

Onrustig loop ik steeds naar de porch en tuur de tuin in. Waar is dat prachtige schepseltje gebleven? Een gevoel van verlatenheid overvalt mij. Het dringt langzaam tot me door dat ik een beetje verliefd ben. Ik ga terug naar de computer die me ontvoert naar ‘vlinderland’. Foto’s op vlinderwebsites en slow-motion vlinderfilmpjes op Youtube houden me uren in de ban, op zoek naar ‘mijn vlinder’. De koningspage of swallowtail butterfly komt er nog het dichtst bij. De filmbeelden van zwevende vlinders worden begeleid door dito muziek. Ineens zie ik een gat in de markt. Die psychiatrische toerist is eigenlijk helemaal niet zo’n gekke uitvinding. In mijn hoofd ontstaat het beeld van een resort met watervallen, rotspartijen en een vlindertuin waar op de klanken van rustgevende muziek psychiatrische toeristen in extase zwevende wezentjes volgen. Even denk ik terug aan het huisje op Bacuna waar ik jarenlang woonde voordat het De Vlindertuin werd. Maar een blik op de website laat me weten dat daar geen vlindertuin meer is. Misschien heeft mijn vlinder hun sluiting overleefd?

Blije vakantiefoto’s

Ben je eigenlijk wel normaal als je verliefd wordt op een vlinder? Maar wie bepaalt wat normaal of niet-normaal is? Het valt me nu wel op dat ik thuis wordt omringd door vlinders: op de zelfgemaakte kaart van een vriendin, op de kaft van Oplossingsgerichte psychotherapie; op mijn werkmap, op het koelkastmagneetje van Nikita… Over Nikita gesproken. Snel surf ik naar haar Facebookpagina. Blije vakantiefoto’s met haar vrienden, vriendinnen en haar vader. Foto’s van het Vondelpark,Walibi, de Apenheul en het Dolfinarium. Ik geniet mee. Dan ineens staat mijn meisje op krukken. Mijn maag doet even vreemd. Ze is uit een klimpaal gevallen en heeft haar kruisband geblesseerd. Ik wrijf over mijn prikkende ogen en loop naar buiten om even tot mezelf te komen.

Mijn blik is nog wazig als de elfenvlinder plotseling voor me neerstrijkt. Ze kijkt me uitnodigend aan. Zonder nadenken spring ik op haar rug en verbijt mijn tranen zodat haar vleugels niet nat worden. We zweven weg. Feilloos kent ze de weg naar no-label-land. Naar de wereld van meneer Jansen en mevrouw Pietersen. Soms even in de war, net als iedereen, maar verder heel gewoon. Een psychiatrisch-vriendelijk eiland is misschien toch een gat in de markt. Heerlijk om je-ongelabelde-zelf te mogen zijn. Of, zie ik ze nou vliegen?

Christel Cosijn, in: Amigoe, 20 augustus 2015.

Mickeltherapie: de weg naar het licht!

Christel Cosijn - Mickeltherapie
Nikita viert vakantie met haar eilandfamilie die momenteel in Nederland is. Ze heeft geen tijd voor Skype. Ondertussen is het bij mij bepaald geen komkommertijd. Ik ben druk met de schrijftrajecten waar zelfs iemand uit Amerika aan meedoet. Via de achterdeur van Facebook benadert een onbekende jongedame me. Ze woont hier nog niet zo lang en is enthousiast om schrijftraining voor jongeren op Bonaire op te zetten en of ik haar kan helpen. Voorzichtig probeer ik te peilen wat ze precies van me verlangt. De onlinetherapie en –coaching vergt al mijn aandacht en ik twijfel of ik energie wil stoppen in een vaag plan van iemand die ik niet ken.

Doordat ik geneigd ben om prioriteiten en bijzaken om te draaien, omdat bijzaken vaak gezelliger zijn, besluit ik Luisa, zoals de dame in kwestie heet, toch te ontmoeten. Nadat we onze afspraak een aantal keren hebben uitgesteld is het zover. Via haar Facebookpagina had ik al een eerste indruk gekregen van haar persoonlijkheid. Een frisse kijk op het leven, zeer vrijgevochten en heel veel meegemaakt. Hoewel ze op krukken aankwam op het eiland, danst ze inmiddels de sterren van de hemel, rijdt paard en fietst het hele eiland over. Hoe ze dat allemaal zo voor elkaar kreeg, lijkt me erg interessant.

Mickeltherapie

Met een café latte en een sigaret zit Luisa op het terras te wachten. Vanwege mijn opvliegers verhuizen we naar de airco. Luisa kijkt me zwijgend en ietwat onderzoekend aan en zegt dan: ‘Jij bent toch ook therapeut?’ Ik antwoord bevestigend maar de vraag overrompelt me. ‘Ik wil nog een paar dingen uitzoeken. Wil je me helpen?’ Ik voel hoe ik relax. Alles klopt. Op deze kans heb ik gewacht! Twee uur later zijn we het samen eens dat een openbare gelegenheid niet de optimale condities biedt voor toekomstige ontmoetingen. Ik vraag haar nog hoe ze zo goed heeft geleerd om mensen en dingen uit haar leven te weren die niet goed voelen voor haar. ‘Mickeltherapie!’ is haar antwoord. ‘Ik neem het dinsdag wel mee.’

‘Wit,’ merkt Luisa op als ze om zich heen kijkt in mijn pas gewitte huiskamer, ‘Geen gebroken wit, maar spierwit. Het voelt goed hier.’ Er zijn twee grote houten tafels beschikbaar, een kleine sofa en een relaxstoel. Ze mag kiezen waar ze gaat zitten. Luisa besluit om op de – ongeveegde- achterporch op de grond te gaan zitten en steekt een sigaret op. Ik ga bij haar zitten. Op een stoel. Ze praat honderduit. Af en toe haak ik in met een vraag of vertel iets over mezelf. De sfeer is zo prettig dat ik aan het eind van de sessie vraag of ze de maaltijd met me wil delen: verse barracuda met zoete aardappel uit de oven. Tijdens het koken zet ze haar levenslijn voor me op een groot stuk papier, met boven de lijn symbolen van fijne dingen en onder de lijn niet-fijne dingen. Terwijl ik in de keuken ben, begeleidt ze haar werk hardop met commentaar. Ze kiest heel bewust de kleuren waar ze mee werkt. Totdat het haar te veel wordt. Ze verdwijnt naar de porch en blaast de confrontatie met het verleden in grote rookwolken van zich af. Weer binnen maakt ze snel de opdracht af. Uiteindelijk verscheurt en verbrandt ze ritueel haar oude levenslijn en veegt daarna, even symbolisch, de stoffige porch.

Chronische vermoeidheid en burn-outklachten

Luisa wil nog maar een ding: met haar eigen waarheid op weg naar het licht. Haar geheime wapen is Mickeltherapie. Nieuwsgierig blader ik door de handleiding. ‘Hartcommunicatie’, staat er op de folder,’verandering start daar waar bewustzijn begint.’ Mickeltherapie komt er op neer dat je leert luisteren naar de signalen die je hart je stuurt in de vorm van emoties en gevoelens. Luisa leerde veel van Peggy Smith die in Nederland mensen begeleidt die herstellen van chronische vermoeidheid en burn-outklachten. Iedereen heeft zijn eigen waarheid, je hart is hier heel duidelijk in. Zodra je die waarheid gaat onderdrukken, krijg je klachten. Hoe langer je ze onderdrukt, hoe groter de klachten. Luisa is het levende bewijs dat Mickeltherapie werkt.

Ze lag twee jaar op bed met ernstige vermoeidheidsklachten. En ook toen ze na haar ongeluk in een rolstoel belandde, kwam ze met behulp van Mickeltherapie opnieuw op de been. Ze heeft nu vooral behoefte aan zo basic mogelijk. Weg met alle ruis. Haar enige bezit is haar eigen waarheid en haar verlangen om het pad naar het licht te volgen. En daarvoor hoeft ze alleen maar steeds rechtdoor, weet ze. Vorige week verhuisde ze daarom met haar bescheiden inboedel uit haar starterswoning naar een container op een knoek. Luisa doet voor hoe het anders kan. Dat je veel gelukkiger kunt worden zonder al te veel luxe. Ik kijk uit naar onze volgende ontmoeting. En naar al haar ideeën over de volgende stap op weg naar het licht. Ze komt er. Daar twijfel ik geen seconde aan. In de toekomst steekt Luisa geen sigaretten meer aan, maar het licht van anderen. Maar daar komt ze zelf nog wel achter. One step at the time.

Christel Cosijn, in: Amigoe, 6 augustus 2015.

Wie schrijft, wordt gelukkiger

Christel Cosijn op Bonaire bij Jibe City
Mijn huiskamer staat op zijn kop, want als ik iets doe, doe ik het liefst alles tegelijk. Tussen de kwasten, potten verf en stapels kranten ligt de inhoud van kasten en lades verspreid. De nieuwe opbergdozen staan glimmend te wachten tot ze gevuld worden. In de eerste tachtig-liter-doos gaat Nikita. Tekeningen, rapporten, kettinkjes met ‘mama’, hartjes en kleurblaadjes. En nog meer tekeningen, uit de periode dat ik in Nederland zat en zij op Bonaire. Er is nog genoeg plaats voor de tas met brieven en vakantiedagboeken die ik kreeg na het overlijden van mijn moeder. Ik pak er een schrift uit, schuif wat rommel van de bank en begin te lezen. En zo ontstaat er langzaam een soort ritme van muren witten, opruimen, koken, ontmoetingen met vriendinnen en lezen. De schriften sleuren me nachtenlang zonder pardon mee terug in de tijd.

In 1992 landde ik op Bonaire. Er is sindsdien veel gebeurd. Met het eiland en ook met mij. Soms denk ik wel eens dat het teveel is geweest. De rek ging er steeds harder uit doordat de grens tussen willen en kunnen te vaak werd overschreden. Typisch voor een ADHD-er. Ik kon niet meer. En dat heeft mijn angst iets te missen van het leven, uiteindelijk veranderd in rust. Vooral in mijn hoofd. En dankzij de computer hoef ik zelfs nog amper de deur uit.
En daardoor surf ik al jarenlang rond op internet. Er is zoveel te zien en te leren. En het meeste is nog gratis ook. Voordat het computertijdperk aanbrak las ik stapels boeken. Meestal een stuk of vijf tegelijk. Ik surfte graag van boek naar boek. Van romans, novellen, reisverhalen en zelfhulpboeken naar boeken over geschiedenis, sterrenkunde, psychologie, kunst, filosofie, spiritualiteit, gedrag en wetenschap. Zolang het maar boeide. En autobiografieën. Die las ik ook graag.

Zelf zou ik dat nooit doen, dacht ik toen, mijn ziel en zaligheid voor de leeuwen gooien, al vond ik het moedig van anderen. Mijn dagboekpogingen verscheurde ik altijd weer. Dat komt door mijn zusje waar ik een kamer mee deelde. Met zes meiden moet je nu eenmaal veel delen, maar zij had, geheel tegen de huisregels in, het achterbakse lef om in mijn spullen te snuffelen en mijn dagboeken te lezen. Zelfs mijn liefdesbrieven waren niet veilig. Tegenwoordig deel ik best veel van mijn privéleven via social media. Maar nu bepaal ik zelf met wie ik wat wil delen. Ik laat me op Facebook graag inspireren door een scala aan mensen. Artistiek, bijzonder, gewoon, lief, bekend en onbekend. Maar nooit achterbaks. Daar is de deleteknop voor. Een heerlijke uitvinding!

De drang die veel vrouwen hebben om steeds nieuwe tassen, schoenen en sieraden te kopen, heb ik met dingen willen weten. ‘Opzoeken!’ zei mijn moeder altijd streng als we iets niet wisten en dan werd de Dikke Vandale of de Bosatlas erbij gepakt. De encyclopedie van de buren fascineerde me uitermate, want alleen al om al die informatie te ordenen, leek me onbegonnen werk.
In ordenen ben ik nog steeds geen held, maar ik doe deze vakantie weer een dappere poging. Spulletjes wegmikken of verkopen via internet ruimt lekker op. En dan rond een uur of vijf plof ik als beloning op de bank met een wijntje en een mamaschrift. Ook Nikita groeit mee in haar vakantieverhalen. Er ligt nu een dik schrift klaar, met een harde kaft. Ik proost met mezelf en kijk om me heen. Langzaam maar zeker, bijna als vanzelf, wordt de woonkamer witter, lichter en opgeruimder. Met een behaaglijk gevoel sla ik het schrift open.

Verbaasd staar ik naar de eerste regels. Geen vakantiedagboek maar mijn oude e-mails aan haar! Waarschijnlijk heeft zij deze overgeschreven wegens gebrek aaneen printer. Een flinke klus! Mijn
handgeschreven brieven aan haar waren soms al 30 kantjes. De eerste mail is van november 2000 en de laatste van maart 2004. Het voelt vreemd om mijn eigen geschiedenis te lezen in het vertrouwde ouderwetse handschrift van mijn moeder. Lieve en soms ook minder lieve woorden nemen me mee terug naar de donkerste periode van mijn leven.

Het kostte me na dat avontuur heel wat jaren om weer op adem te komen. Maar de harde veroordelende muren van familie, vrienden en onbekenden vanwege mijn levenskeuzes werden achteraf mijn geluk. Door van mijn pijn mijn gereedschap te maken, lukte het me al schilderend en schrijvend in mijn kracht te gaan staan. Maar dat kon en deed ik niet alleen. Het is dankzij drie sterke vrouwen in mijn leven: Nikita, Richelle en Leontien. En dankzij Maurits. Hij mailde mij eerst weer tot leven.

En uit het niets komen er nu steeds meer bijzondere mensen op mijn pad. Mensen die het ook anders hebben gedaan. Het heeft hen stuk voor stuk gelukkiger gemaakt. Het geheim daarvan is zinvol leven. Leven vanuit je hart. En je talenten gebruiken om anderen te helpen gelukkiger te worden. Als onze website klaar is, is dat precies wat ik voor anderen ga doen. Wil jij nu al optimaler leven, maar je weet niet hoe? Als een gelukkiger leven je niet afschrikt, laten we dan eens samen kijken naar de mogelijkheden. Schrijf me via: info@bigbangexpress.com

Door Christel Cosijn, in: Amigoe, 23 juli 2015

Nieuwe keuzes, nieuwe kansen

Christel Cosijn
Terwijl in Nederland de mussen van het dak vallen, zit Nikita letterlijk te zweten op de laatste loodjes van het tweede jaar. Mijn oog valt op de titel van het document: ‘Tweede kans portfolio’. Het is altijd fijn om een tweede kans te krijgen, bedenk ik me.

Ik blader het document door en lees haar verslag over het meisje dat ze al maandenlang coacht. Haar cochee is over. Nikita is trots op haar. Elke week gaat ze naar haar toe. Soms zijn er ook gesprekken met school en ouders. Nikita geeft haar cochee onverdeelde aandacht en biedt een luisterend oor. Het kost haar telkens 2 uur treinen heen en weer naar Den Haag. Den haag, de stad die sinds de dood van de Arubaanse Mitch Henriquez, elke dag in het nieuws is. Als ik naar die beelden kijk, word ik misselijk van angst. Ik moet er niet aan denken dat mijn meisje per ongeluk tussen de relschoppers belandt. Ik ben echter niet de enige die zijn hart vasthoudt als hij het nieuws aanzet.

Haagse Schilderswijk
Demonstranten en relschoppers maken de Haagse Schilderswijk nachtenlang onveilig. Niemand snapt de link tussen de dood van Mitch en de heftige reacties van de relschoppers tegen de Haagse politie. Of doet die laatste maar alsof ?

De familie en nabestaanden van Mitch distantiëren zich van alle geweld. Zij willen ruimte om te rouwen en een stille tocht zonder heisa. Op Aruba zal Mitch een waardig laatste afscheid krijgen. Zij eisen die rust terecht op, want voor een laatste afscheid bestaat geen tweede kans.

Google voert me naar het eerste deel van de documentaire ‘Blauw en Bont in de Schilderswijk’, welke in december 2014 werd uitgezonden. In de hoofdrol Moustafa (Moes, 40), een timmerman uit de Haagse Schilderswijk, die blijvend invalide zou zijn geworden door politiegeweld. Ook toen waren er rellen. Want, en dit is waarschijnlijk nog steeds de pijnlijke angel, bureau Heemstede zou getuigend beeldmateriaal achterhouden.

Het zero-tolerance-beleid pakt averechts uit, maar de wet laten overtreden door enkelingen omdat ze anders boos worden, maakt de samenleving niet veiliger. Een aantal Haagse politieke partijen willen ‘de zaak Moes’ op de agenda, nadat hij opnieuw wordt aangehouden en onverzekerd rondrijdt. Ook blijkt dat hij nog een fiks bedrag aan boetes heeft uitstaan.

De gedempte put gaat deze week weer open. Opnieuw staat de broeierige verhouding tussen politie en allochtone Schilderwijkers op de politieke agenda. Minder agressieve aanhoudingstechnieken zouden veel schade kunnen voorkomen, aan beide kanten. Onbegrijpelijk genoeg is er wel een enorm budget voor agressie, vernielingen en machtsvertoon.

Wayne Dyer
Om al die gewelddadige nieuwsbeelden wat te compenseren, zoek ik inspiratie op You Tube. Als pabo-student was ik diep onder de indruk van Wayne Dyer, auteur van onder andere ‘Niet morgen maar nu‘. Dertig jaar geleden leerde Wayne Dyer dat je alles van je leven kunt maken wat je wilt. Het geheim zit hem in je leren afstemmen op de juiste frequentie met de juiste focus. ‘Schrijf je wensen op, kom in beweging en het universum zal je antwoorden,’ was zijn advies.

Enthousiast, maar vooral ook nieuwsgierig, volgde ik zijn raad op om 10 wensen op een blaadje te schrijven. Ik hing ze ergens op waar ik ze dagelijks kon zien en lezen. Een jaar later waren ze allemaal vervuld. Ik was geëmigreerd naar het buitenland, woonde op een tropisch eiland, had een fantastische baan, een lieve vriend, leuke collega’s en nieuwe vrienden. En jippie! Nooit meer kou, regen of sneeuw. Ik leerde snorkelen, haalde mijn rijbewijs en kocht mijn eerste auto. Ons huisje in de kunuku was de hemel op aarde. We hadden geen tv en noch telefoonverbinding en de stroom kwam van de generator, die regelmatig uitviel. Dan werd er ook geen water opgepompt uit de put. Mobieltjes en computers bestonden nog niet. Er was wel een videotheek in het dorp met goede films. Ik had het leven waarvan ik had gedroomd en stuurde mijn moeder fotokaartjes van Bonaire met de tekst: ‘Mam, ik leef echt in deze ansichtkaart! ‘

Nieuwe kansen
Als tiener experimenteerde ik al graag met wensen. Dat het universum vaak ruim de tijd neemt om ze te vervullen, werd me pas veel later duidelijk. Het ging net als bij Merlijn de tovenaarsleerling behoorlijk mis. Mijn heerlijke leven veranderde in een puinhoop en wat ik ook deed om mijn wensen ongedaan te maken, het werd alleen maar erger. Maar hoe harder de lessen, des te briljanter het inzicht. En dan maakt je leven opnieuw een fikse twist. De mist waarin je zo lang op de tast hebt rondgedoold, trekt plotseling op en onthult een verlicht landschap vol nieuwe kansen.

Het leven zal altijd schokken en beproevingen op ons pad brengen. Het overwinnen van deze beproevingen leidt er toe dat we bepaalde dingen anders kunnen zien. En vanuit dat anders zien, kunnen we andere keuzes maken. Vaak is een kleine verandering al voldoende voor een gewenst resultaat.

Ben je ook klaar om andere keuzes te maken, maar je weet niet hoe? De eerste deelnemers zijn enthousiast over de mailtrails. Bovendien hoef je de deur niet uit, omdat alles per e-mail gaat. Vraag je gratis mailtrail deze week aan via info@bigbangexpress.com.

Door Christel Cosijn, in: Amigoe, 9 juli 2015

Vakantie

Vakantie

Maandag liep ik over de boulevard. De rust die ik normaliter onder het lopen ervaar ontbrak dit keer. Het Track and Trace-systeem van de postdienst gaf gisteren melding dat mijn nieuwste studie is gearriveerd, Oplossingsgerichte Therapie. Ik grinnik even want geduld is niet bepaald mijn sterkste kant. Een karaktertrekje dat ook de genen van Nikita heeft bereikt. Nu het einde van haar 2e schooljaar nadert, bemerk ik haar zin om verder te gaan. Hup, afsluiten dit jaar en even stoom afblazen. Vakantie! Nee, ze heeft geen rust om naar huis te komen; haar eilandvriendinnetjes zijn inmiddels ook geslaagd en staan op punt van vertrek naar Nederland. Tussen haar tentamens door treint Nikita zelfs een dagje op en neer van Haarlem naar Den Bosch om een woning te checken voor een van hen. Mijn onzichtbare Nikita die ik altijd met me meedraag, stop ik steeds wat dieper weg, accepterend dat dit er nu eenmaal bij hoort. Ik ben bij lange na niet de enige. Veel ouders gingen mij voor en ook binnenkort staan veel gezinnen weer afscheid te nemen op de airport. Dan houdt niemand het droog.

Spell-check-mama
Maandag had Nikita haar laatste tentamen en moest ze tevens haar laatste verslagen inleveren. Haar Nederlandstalige spell-checker is nog steeds niet geïnstalleerd op haar inmiddels minder nieuwe laptop en ik hoop stiekem dat ze deze ook nooit laat installeren. Als spell-check-mama krijg ik namelijk zeer vertrouwelijke rapporten onder ogen. Deze gaan niet alleen over haar projecten en school, maar ook over haar persoonlijke ontwikkelingen en belevenissen. Maar niet alleen therapeuten hebben beroepsgeheim, ook moeders hebben dat. Dit wil zeggen dat wanneer je kind je intimiteiten toevertrouwt, je deze voor je moet houden. Ook al ben je nog zo ontroert dat je het graag zou willen delen. En je haalt het natuurlijk al helemaal niet in je hoofd om die in de krant te zetten. Aan een kant valt me dat zwaar, juist omdat ik zo trots ben op haar. Maar zwijgen is goud en een goede training.

Online coaching
Het afgelopen jaar zijn we ook een soort studentcollega’s geworden. Toen ik op mijn Facebook schreef dat ik mijn diploma’s had gehaald voor Online Coaching en voor Kindertekeningen Analyseren, reageerde ze dat ze trots op me was. ‘Maar, mam’, zo chatte ze later, ‘jij hebt natuurlijk wel veel minder vakken dan ik.’ En daar heeft ze een punt. Ik doe er één per keer. Maar ik ben niet te stuiten.
Afgelopen weekend hebben Richelle en ik druk beraad gehouden. Er is geen betere plek voor een vergadering dan Klein Bonaire. De creativiteit stroomt dan extra hard en je kunt er tijdens het wandelen en zwemmen ongestoord brainstormen. Inmiddels zijn de domeinnamen aangevraagd en de taken verdeeld. Maar eerst gaat Richelle nog even lekker uitrusten na een enerverend schooljaar met stressmomenten. Stressreductie is een effectieve manier om op de been te blijven. Maar niet alleen voor leerkrachten werkt online coaching. Soms ligt een oplossing zo dichtbij dat je hem daardoor juist niet kunt zien door de zo geheten blinde vlek. Daar heeft iedereen wel eens last van.

5-daagse schrijftraject
Sinds mijn oproepje in de vorige column om mee te doen aan mijn 5-daagse schrijftraject, waagden er een aantal lezers de stap. Een dame voelde zich onzeker op allerlei gebied en gaf op de 5e dag aan dat ze al haar verwachtingen had losgelaten. Van moeten en onzekerheid, switchte zij naar openstaan voor wat er op haar pad komt. Sindsdien gebeuren er allerlei positieve dingen in haar leven, juist met de dingen waar ze zo onzeker over was.
Er was ook een dame die al 20 jaar kampt met fobieën, waaronder de vrees voor openbaar vervoer, openbare ruimtes en mensenmassa’s. Ze wilde haar leven terug, zo schreef ze. De 2e trajectdag meldde ze dat ze te moe was om te schrijven, omdat ze met haar zoon uit lunchen was geweest! En dit weekend gaat ze zelfs naar een popfestival! Eenmaal begonnen gaat het proces dus gewoon door. Het lijkt wel magic.
De derde persoon zit al lange tijd zonder werk. Op de 3e trajectdag werd hij uitgenodigd voor een oriënterend gesprek. Uiteraard zijn geen van bovenstaande successen mijn verdienste. Ik bied slechts aan om mee te kijken naar hoe het anders kan.

Aanmelden gratis schrijftraject
Maandag lag ik dus al vroeg bij de deur van het postkantoor. De baliemedewerkster gaf aan dat volgens hun systeem het pakket nog niet was gearriveerd. Een lang verhaal kort: een paar telefoontjes en acht uur later toog ik alsnog zielsgelukkig met het studiepakket onder mijn arm naar huis.
Vakantie? Niet voor deze student. ‘Maar ja, mam’, hoor ik Nikita al zeggen: ‘Jij hebt natuurlijk wel maar 1 vak.’ En zo is het maar net. Fijne vakantie iedereen! Heel veel sterkte met uitzwaaien van de bursalen. En, mocht je in de vakantie zin hebben om te kijken hoe je je leven anders kunt inrichten of hoe je dat ene ding kunt aanpakken waar je zo tegen op ziet, wacht dan niet te lang. Totdat de officiële website online gaat, kun je je nog aanmelden voor een gratis schrijftraject door een mailtje te sturen naar Christel Cosijn: info@bigbangexpress.com

Door Christel Cosijn, in: Amigoe, 25 juni 2015

Durf jij?

Christel Cosijn

Wereldnieuws lezen we in de krant; hoe schokkender hoe interessanter. Maar wat doe je met je eigen problemen? Die zaken waar je liever niet met een ander over praat en waardoor je in een vicieuze cirkel terechtkomt? Einstein zag het goed: ‘Problemen zijn kansen om het anders te doen, maar alleen de mens kan zo dom zijn om steeds maar weer hetzelfde te doen en toch een andere uitkomst te verwachten.’ Het is volgens Einstein dus de kunst om nieuwe mogelijkheden te vinden als je relatie in de knoop zit, je opvoeding in de soep loopt, je familie je dwars zit, je (bijna) burn-out bent, je iets aan je gewicht moet doen of verzuipt in de financiële problemen. Maar iets veranderen in je leven. Hoe doe je dat?

door Christel Cosijn, in: Amigoe, 11 juni 2015

Een tijdje geleden schreef ik over mijn studie Kindertekeningen Analyseren. Het analyseren van een tekening wordt vaak ingezet als extra diagnostisch hulpmiddel bij problemen. Tekenen is voor kinderen wat schrijven is voor volwassenen. Het onderbewuste gebruikt namelijk de hand als een soort werktuig om bepaalde boodschappen mee door te geven. Deze studie verandert tekeningen in schatkaarten vol geheimtaal. Elk detail heeft betekenis. Zo kun je bijvoorbeeld bij een huistekening letten op de toegankelijkheid. Leidt er een pad naar toe, zijn er ramen om door naar binnen of naar buiten te kijken, is er een deur om door naar binnen te gaan en een schoorsteen om stoom af te blazen? Je let dus ook op wat niet wordt getekend.

Naarmate de studie vorderde werd ik steeds enthousiaster. Psychologie interesseert mij al mijn hele leven en zo bestelde ik, nog voordat ik klaar was met Kindertekeningen Analyseren, nog een studie. Dit keer een hbo-studie waarin ik leerde door middel van een beproefde schrijfmethodiek, Mindful Analysis, mensen van een probleem naar een oplossing te brengen. Eigenlijk doe ik dat al jaren van nature. Ik denk en doe altijd anders dan anderen. Vermoedelijk omdat ik nieuwsgierig ben naar al die onbekende paden waarvan de uitkomst onzeker is, maar mogelijk juist het pad naar geluk is. De schrijfmethodiek was zo logisch voor me dat ik in plaats van in 10 maanden, mijn diploma binnen 3 weken behaalde. Uiteraard heb ik de schrijfmethodiek wat aangepast, naar Einsteins inzicht. Anders zou ik geen Christel heten. Want doen wat iedereen doet, dat is er bij mij niet bij.

Het examen Kindertekeningen Analyseren komt ook in zicht. Bijna jammer dat deze studie al is afgelopen, want er waren opdrachten bij die mij verrasten, uitdaagden, persoonlijk confronteerden of waardoor ik dingen kon afsluiten.

Zo moest ik een naamtekening maken. Op papier tekenen lag te veel voor de hand, dus ik besloot dat op Klein Bonaire te doen, op het strand. No Name Beach is voor mij het fijnste plekje ter wereld. Van mijn moeders erfenis had ik een steen uit Noorwegen meegenomen. Zij was ook dol op Klein Bonaire en na het schrijven van mijn naam in het zand werd mijn moeders steen de punt op mijn i. De letters vulde ik met kleine schelpjes die ik ooit samen met Nikita had gevonden in Koudekerken, op mijn Zeeuwse jeugdstrand. Het was destijds een vreemde gewaarwording, om met haar door mijn eigen jeugdherinneringen te lopen

Toen ik klaar was met de schelpjes leggen, heb ik het kleine doosje met een deel van mijn vaders as geopend en over mijn naam uitgestrooid. Hem de vrijheid gegeven. Ik had wel even met hem te doen, want hij hield nooit zo van de warmte. Aan het einde van de dag was zijn as dan ook gevlogen. Hij had verkoeling gezocht in de schaduw en de zee.
Twee zussen reageerden verrast op mijn verhaal: ‘Dit is echt weer iets voor jou! Jij gaat zo creatief om met alles in je leven. Ongelofelijk. Die studies zijn je op het lijf geschreven. Je gaat vast heel veel mensen helpen. Over de hele wereld!’

Ik hoop dat ze gelijk krijgen.

Hoe werkt mijn schrijfmethodiek eigenlijk? In ons onderbewustzijn ligt bepaalde kennis opgeslagen. Tekenen en schrijven zet je onderbewustzijn in beweging en is dus de sleutel naar die opgeslagen kennis. Je kunt natuurlijk ook in een dagboek schrijven over wat jou dwars zit, maar een dagboek stelt geen vragen. En het zijn juist die specifieke vragen die in dit schrijftraject leiden tot nieuw inzicht. En dit inzicht is de sleutel tot een nieuwe ruimte waarin de mogelijkheden liggen om het voortaan anders te gaan doen.

Die ruimte, zo zal je zelf merken, die heeft iets magisch. Na het naamritueel op Klein Bonaire voelde het alsof mijn ouders mij hun zegen gaven om dit pad verder op te gaan. Ik ben erg nieuwsgierig naar wat ik aantref na de volgende bocht. Hopelijk veel mensen die op zoek zijn naar een nieuwe balans. Het schrijftraject kost je ongeveer 1 uur aan tijd per dag en duurt gemiddeld 5 aaneengesloten dagen. Ik zoek een aantal mensen die de confrontatie met zichzelf aandurven te gaan en dit schrijftraject gratis willen uitproberen. De website is nog niet helemaal klaar, daarom zie ik je e-mail graag tegemoet op: info@bigbangexpress.com

De mazzel van moderne dochters

Nikita - moderne dochter

Als ik thuis kom van mijn ochtendwandeling langs de boulevard lijkt het wel alsof het gesneeuwd heeft op Bonaire. Onze hele wijk zit onder het witte cementgruis van het sleuven voor de glasvezelkabel. Letterlijk alles maar dan ook alles zit onder. Ik sluit mezelf op in de airco en kruip achter de pc.
Treuzelend om aan het werk te gaan surf ik wat door het nieuws. Het artikel over een Keniaanse advocaat die president Obama vijftig koeien, zeventig schapen en dertig geiten wil aanbieden voor de hand van zijn oudste dochter, Malia, van 16, doet me schaterlachen. In wat voor bizarre wereld leven wij?

door Christel Cosijn, in: Amigoe, 28 mei 2015

Zojuist zat er in de Kaya Grandi een rastaman te zingen. Hij zit er wel vaker, schuin tegenover Gio’s. In zijn stem klinkt puur geluk. Als ik een dollar in zijn bakje stop, zingt hij: ’O was ik maar, bij moeder thuis gebleven.’ Nou dat doet ze zeker, Obama’s dochter. Hij zingt recht uit zijn hart. En dat hart, daar gaat het toch om. Het is een soort harde schijf, gevuld met je gevoel, emotie en ervaringen. Heb je teveel shit gezien, dan breekt het. Ben je gelukkig, dan pompt het opgewonden de blijde boodschap door je lichaam. Het hart. Veel mensen beseffen niet dat het klopt.

Het hart van Nikita klopt ook nog steeds. Voor Errol, bedoel ik. Al hebben ze net als elk vers koppel ook hun ups en downs, ze zijn dol op elkaar. Nikita wilde een verjaardagsontbijtje op bed maken en ze zou vroeg opstaan omdat ze op Errols verjaardag haar meeloopdag had op Teylingereind. Errol vroeg haar waarom ze zich zo druk maakte. Zijn verjaardag was volgens hem een dag als alle anderen. Hij wil het hele jaar door wel ontbijt op bed.
‘En, waar verras je hem dan mee?’ vraag ik haar. De liefde van de man gaat immers door de maag. Maar haar gezicht verraadt frustratie. ‘Hij kan alles beter als het om eten gaat,’ verzucht ze. ‘Het enige wat hij heerlijk vindt van me, is lasagne. Maar dat is gewoon uit een pakje.’

Als ontbijt lijkt me dat trouwens ook niks, maar ik snap het niet helemaal. Zelf vind ik koken net zoiets als schilderen, fotograferen, dansen of schrijven. Je doet gewoon maar wat. En dan merk je wel of het lukt. Voor haar 18e verjaardag kreeg ze mijn oude kookboek dat ik op mijn 18e kreeg. Een perfecte receptenbasis. Met wat geld bij haar lievelingsrecept. Het geld is op. Maar nooit de quiche gezien. Zo gaat dat als je 18 bent.

Ook mijn zus verbaast zich steeds over mijn kookkunsten, zo uit de losse pols. In het begin, toen we pas met het Paleodieet bezig waren, deed ze alles exact volgens recept. Ik kon nog zo roepen: “O, wat heerlijk, dan doe je even dit en een beetje dat.’ Maar nee, zonder recept werkte het voor haar niet. En ik begon, geheel tegen mijn natuur in, daardoor op te schrijven wat ik deed; ingrediënten, temperatuur van de oven, gebruikte pannen, kooktijd en ik maakte ook ontelbare foto’s. Uiteindelijk werd het Een Paleo Puzzelboek. Foto’s en recepten allemaal door elkaar. Onverkoopbaar dus.
Mijn zus zegt ook dat ik altijd leuke dingen meemaak. Maar ik denk dat ik gewoon anders kijk naar dingen en ze daardoor ook anders ervaar. Anders kijken. Veel mensen vinden anders kijken sowieso eng, waar anderen het juist een eyeopener vinden.

Zo raakte ik vanochtend bij Digicel in gesprek met een oude kennis. Natuurlijk ging het over het ‘oude Bonaire’ met zijn pittoreske lage skyline van vissershuisjes langs de zee. De boulevard moest nog worden aangelegd. En over dat er zo veel veranderd was in al die jaren. Ik merkte op dat het wel goed was voor de lokale bevolking. Ze keek me bevreemd aan. ‘Het zou toch puur egoïstisch zijn als Bonaire niet mocht meegroeien met de rest van de wereld, alleen omdat wij het Bonairiaanse leven zo authentiek vinden?’ Ze dacht even na en gaf toe dat ze het zo nog nooit had bekeken. Het verbaast me altijd. Wanneer iemand alleen vanuit zijn eigen perspectief kijkt. Iemand die kan denken, bedoel ik. Die Westerse oogkleppen. De kunst van het anders denken is het antwoord op veel misstanden. Heel mijn leven heb ik mensen gestimuleerd om anders te denken. Van nature. Misschien is het een onbewuste gave maar ik kan niet anders. Anders kijken geeft je leven ruimte.

Als Obama in Kenia had gewoond, had hij vast anders ook ‘gekeken’ naar het aanbod. En de Schepper acuut op zijn blote Obamaknieën bedankt voor zo’n waardevolle dochter. Maar in onze cultuur worden er geen bruidsschatten meer gegeven. Zal ik voor de gein eens naar Kenia bellen om Nikita te laten taxeren? Ik krijg vast veel meer voor haar dan Obama voor zijn dochter. Maar dan? Wat moet ik met al die koeien en schapen? Als mijn zus dat bedoelt met dat ik veel meemaak, heeft ze gelijk. In mijn hoofd. Maar een bruidsschat lijkt me best wat. Echter, Nikita heeft mazzel. Ik eet nooit vlees. Maar, wacht! What about een nieuwe auto?

Identiteitsfraude… Wie is de echte Jezus?

Column: Identiteitsfraude... Wie is de echte Jezus?
Soms blader ik online de krant door en lees het nieuws dat eerder aan mijn aandacht is ontsnapt. Het is oneerlijk verdeeld in de wereld. Dat mag duidelijk zijn. Toch glimlach ik even om een advertentieslogan: ‘Wie is de echte Jezus?’
[Read more…]