Het was Koningsdag afgelopen maandag, maar geheel tegen de traditie in werd deze niet gevolgd door een vrije Dag van de Arbeid. Koning Willem Alexander viert zijn verjaardag op 27 april. Dus niet zoals zijn moeder op zijn oma’s verjaardag, op 30 april. Dit lijkt dus het einde van die dubbeldikke Koninklijke feestdag. In het bijzonder voor Bonaire.
Door Christel Cosijn, in: Amigoe, 30 april 2015.
Dia di Rincon
30 april is op Bonaire veel meer dan Koninginnedag. Er wordt Dia di Rincon gevierd. Een enorm feest in het oudste slavendorp van de voormalige Nederlandse Antillen. Van heinde en ver komen mensen naar het eiland om dit mee te maken. Veel mensen dragen dan de kleur van het Huis van Oranje. Het geeft een gevoel van wederzijdse verbondenheid. Het werd ook Nikita met de paplepel ingegoten. En hoe ouder ze werd hoe leuker ze het vond om er samen met haar vriendjes en vriendinnetjes rond te lopen. Koningsdag vieren in Nederland vindt ze niet zoveel aan, zo liet ze weten. ‘Er zijn geen parades, geen speciale dansen in klederdracht en ook geen typisch lokale gerechten. Het draait allemaal om zuipen, uitgaan en spullen verkopen. En er is veel Hollandse muziek. Alles is dan wel oranje maar er is geen eerbetoon aan de jarige of aan het land.’
Ik herinner me die keer, toen Nikita nog een kleuter was en Willem Alexander en Máxima een van hun eerste bezoeken aan Rincon brachten. Ze werden getrakteerd op folkloristische muziek, dans en lekkere hapjes. Voordat de Koninklijke bus weer in beweging kwam, renden Nikita en ik snel wat verderop om te kunnen zwaaien. Net op tijd. Máxima boog zich speciaal naar Nikita toe om terug te wuiven. Zoiets vergeet je niet. Als moeder. Ik denk niet dat Nikita het zich nog herinnert.
Dat Koningsdag niet meer op 30 april valt, heeft als voordeel dat het koningspaar er nu zelf bij kan zijn. Helaas zonder hun prinsessenmeiden die zo zichtbaar genoten van de optredens in Dordrecht. Een feest is wel aan hen besteed.
Mogelijk had Broertje Janga 27 jaar geleden een vooruitziende blik. Hij bedacht Dia di Rincon, de Dag van Rincon, met als doel de geschiedenis van Bonaire levend te houden. Op Dia di Rincon verandert het straatbeeld van het oudste dorp in een levend museum. Rinconezen verkopen vanuit hun met palmbladeren versierde huizen traditionele gerechten. Oud en jong loopt rond in klederdracht. Eeuwenoude ambachten worden gedemonstreerd en er wordt gedanst op folkloristische muziek. Het hoogtepunt en tevens de afsluiting is het oogstfeest ofwel de Simadan. Vroeger, als de oogst was binnengehaald, liepen de slaven zingend naar de kunuku-eigenaar die zorgde voor eten en drinken voor iedereen.
Nu haken ook niet-lokalen in om de wapa te dansen en gaat de lange stoet zingend door de straten totdat het donker wordt. Reimailo klinkt het uit alle kelen die rijkelijk worden gesmeerd met bier en rum. Mijn moeder die het feest ook een aantal keren meemaakte, draaide de simadan-CD grijs. Vooral als ze mij en het eiland miste of aan haar vakantieplakboek werkte thuis. Ze wilde zelfs dat hij gedraaid zou worden op haar begrafenis. En wat heeft ze vroeger vaak op Lac gedanst, toen het halve eiland daar op zondag samenkwam om te chillen en verse vis te eten. Zodra de muzikanten Reimailo inzetten stond ze op de dansvloer. Prachtig vond ze het. En niet alleen omdat ze graag danste, ze las ook veel Caribische literatuur en was dus goed op de hoogte van de geschiedenis van de bevolking. Ze droeg altijd mijn gouden hangertje van Bonaire. Nu draagt Nikita het eiland op haar hart. Laatst verklaarde dochterlief dat ze er ook wel een tatoe van zou willen. Op haar enkel, met een zeemeermin erbij. Ik begrijp heel goed het gevoel van gemis hierachter. Zo zou ik graag een tatoeage met haar naam willen. Dwars over mijn voorhoofd. Ik ben benieuwd naar haar ontwerp.
Jarenlang was Dia di Rincon dus een officiële vrije dag met aansluitend Dag van de Arbeid. Daaraan komt nu een einde omdat het verzoek om dit zo te houden werd afgewezen door Nederland.
We kunnen er een hele heisa over maken natuurlijk. Maar kunnen we Dia di Rincon niet verhuizen naar 27 april en de Dag van de Arbeid naar 28 april? Zo kan iedereen weer samen Dia di Rincon vieren. Behalve de koning natuurlijk. Tenzij hij zijn verjaardag een keer op Bonaire gaat houden. Of wanneer Amalia de scepter overneemt. Dan schuift Dia di Rincon mee op naar 7 december. Een winterse verjaardag is een prima reden om naar de tropen te gaan. Hopelijk wordt Amalia ook verliefd op ons prachtige eiland. En misschien neemt ze dan zelfs zo’n tatoe met Bonaire. Dat zou helemaal geweldig zijn. Zo’n eigengereide prinses die in plaats van te gehoorzamen aan haar vader, een beetje haar eigen gang gaat.
Maar dan nog. Wat dochters later ook mogen uithalen, al nemen ze piercings en verven hun haren groen met paarse stippels, ze blijven altijd ‘Daddy’s little princes’. Ook als hun wiegje gewoon in de kunuku stond.
