Ik had zijn buurvrouw kunnen zijn en al 40 jaar naast hem kunnen wonen. Zo gezellig was onze eerste ontmoeting. In 2010 stuurde Auke van der Berg me via Facebook een vriendschapsverzoek. Ik meende in hem iemand uit Antwerpen te herkennen. Auke bleek geen Antwerpenaar maar een Fries. Dat had ik eigenlijk wel kunnen raden door zijn naam natuurlijk. Vorige keer toen hij op Bonaire was liepen we elkaar mis. De tijd vliegt, zeker als je Auke heet. Veel mensen willen wel in gesprek met hem, hun verhaal doen over wat er mis gaat op het eiland. Of juist goed. Door die ontmoetingen is Auke als een blok gevallen voor de Bonairiaanse bevolking. Dus komt hij steeds weer eventjes terug.

Met Auke van der Berg bij de Mona lisa

We hebben om half 6 afgesproken bij de Mona Lisa. Auke zit buiten aan een tafeltje met een Amstelbiertje. Zijn veelbesproken jasje hangt over zijn stoel. In plaats van tot 8 uur heeft hij maar tot 7 uur de tijd voordat hij weer naar de volgende bespreking moet.

Samen chillen op de kermis

Monique brengt me een glas wijn en vraagt zoals gewoonlijk gelijk naar Nikita.
‘We skypten vanochtend even. Ze ging naar de kermis,’ zeg ik.
Auke en Monique schieten in de lach. Ze hadden blijkbaar een ander antwoord verwacht.
‘Ze gaat wel vaker naar een kermis. Even chillen met wat vrienden. Ze houdt van die sfeer. Dol op de botsautootjes en op van die Churros.’

Churros

Wie weet wat je je ongeboren kind al meegeeft via je genen, want ik herinner me die gefrituurde deegstengels nog uit de tijd dat ik in Zuid-Spanje woonde. De Spanjaarden kopen ze als ontbijt bij de Churrosstalletjes.

‘En op school gaat ze ook lekker, al vindt ze het jammer dat ze niet meer tijd overhoudt om af te spreken met haar vrienden. Errol heeft inmiddels een jaarcontract bij McDonald’s, dus het gaat heel goed met ze.’
‘Wat leuk! Komt ze na haar studie terug?’
‘Ze zei me: “Mam, de wereld verandert constant. Als je nu plannen maakt voor straks, dat werkt tòch niet. We zien wel.” Groot gelijk heeft ze. Laat haar maar lekker de wereld ontdekken. Met Pasen was ze naar Pal Mundo gegaan, een heel groot festival met Latin-Caribische muziekoptredens. Daar heeft ze het nog steeds over. En over de aanslagen in Brussel. Toen ze de dag daarop op Centraal Station in Amsterdam met vrienden had afgesproken, was het helemaal afgezet. Een paar politieagenten waren met een koffer of dergelijk bezig. “Nou, zei ze, toen zijn we gewoon snel de stad in gelopen. Er gebeurde verder niks, dus zo dodelijk was dat ding niet.”‘

‘O, mijn moeder, hoor!’

Ik moet altijd lachen om die Nikitiaanse uitspraken. Dat komt omdat ze vaak meerdere talen doorelkaar spreekt. Tijdens de ochtendskype zei ze me dat iemand getto kan zijn. Ik natuurlijk vragen wat dat is. Zegt ze: ‘Iemand die rondhangt met jongens met gouden tanden en zo.’
Ze ziet me lachen. ‘Nou, mam, als je nog meer wilt lachen, dan heb ik er nog een, maar die gaat over jou.’
‘O, wat dan?’ vraag ik gelijk nieuwsgierig.
‘Toen we met die hele groep bij Pal Mundo waren had je me toch zo’n lange app gestuurd?’
Ik knik. Niet dat ik het me nog herinner, maar ik stuur wel vaker een lange app.
‘Toen zei ik hardop: ‘O, mijn moeder, hoor.’ Natuurlijk wilden de anderen weten wat er was. Ik zei: ‘Zit ze me weer te mailen op de app!’ Nou, iedereen lag dus helemaal in een deuk.’
Wij ook. En lachend sluiten we af.

Ikki

Ook met Auke sluit ik lachend af. Ik heb geen idee hoe we die heerlijke wahoo hebben verorberd, want het duizelt me nu nog van de flarden levensverhalen die in hoog tempo over en weer over tafel vlogen.
Auke wordt uiteraard opgehaald door Ikki, de taxichauffeur waar de website met Aukes verhalen over Bonaire naar is vernoemd. Ikki ken ik als de vader van Yenchie, een oud-leerling van me. Ik hoor dat ze weer op het eiland woont en bij Gio’s werkt. Ik groet Ikki en neem afscheid van Auke met de uitnodiging om volgende keer een ijsje bij Yenchi te gaan eten. Hij drukt me nog snel een gesigneerd exemplaar van Buurvrouw in mijn handen, een bundel met zijn Nederlandse verhaaltjes en rijdt met Ikki de nacht in.

Sidney Josepha en Job Program

Thuisgekomen lees ik Buurvrouw. Het doet me een beetje denken aan de Kronkels van Simon Carmiggelt. Observeren en beschrijven wat je links en rechts hoort en ziet. Dat doet Auke op Bonaire wel intensiever dan in Nederland. Dat valt me op. Misschien kunnen we het omdraaien en Nederland ook eens door Ikki’s ogen bekijken? Op de ‘Ikki’s eilandwebsite’ staan onder meer mooie interviews met Sidney Josepha van Job Program, Integrale Wijkaanpak en met twee deelnemers. Zij zijn terecht blij met deze geweldige kans op een normaal leven. Ik deel het Job Program interview op Nikita’s Facebook. Volgend jaar gaat ze voor stage iets met criminologie doen. Je weet maar nooit.

Ben je ook benieuwd naar de waarheid, over hoe het de Bonairianen sinds 10-10-10 nu werkelijk vergaat? Of wil jij ook je verhaal doen tegen Auke? Neem in dat geval zeker een kijkje op www.ikkiseiland.com.

Christel Cosijn, in Amigoe, 21 april 2016.

En hier zit ik dan achter mijn laptop. Lichtelijk beduusd. Want zo heb je anderhalf jaar alleen digitaal contact en zo heb je haar gewoon een hele week in 3D om je heen. Vandaag is Nikita aan boord van de Samur, een Siamese junk, om net als vroeger, een dagje mee te helpen met de toeristen. Dat geeft mij even ruimte om te schrijven. Vreemde maar mooie dagen achter de rug. Flarden van verleden en heden weven zich door elkaar tot een nieuwe dimensie.

Vrijdag stapt Nikita als eerste de TUI-trap af. Ze begroet haar wachtende eilandbroertjes Chip en Urs, haar vader, nichtje Kelly en ook Richelle. Dan loopt ze naar mij toe. We kijken elkaar aan. En dan ineens zijn haar armen om me heen. Ze begraaft haar gezicht in mijn hals. Ik voel haar even schokschouderen, streel haar zijdezachte lange haren en knuffel haar. Mijn meisje is weer thuis.

Eilandbroertjes Chip en Urs

De pasteichi’s op de airport hebben helaas niet op haar gewacht, dus wordt de koffer naar huis gebracht, hond Wolf plat geknuffeld, Nederland-bestellingen uitgedeeld en haar winterse out-fit verwisseld voor een tropische. Hoezo, een lange reis gehad? Op naar Playa! Er mag geen seconde worden gemist van deze kostbare week.

Bij Cuba Compagnie zitten Chip en Urs tegenover Nikita. Ze fluistert tegen me, wijzend op haar brothers-from-another-mother: ‘Eigenlijk vind ik dit nu het aller leukste.’ Ik slik even. ‘Ik begrijp helemaal wat je bedoelt.’ Het komt uit de grond van mijn hart. Je moeder en je vader heb je immers gewoon altijd al, maar eilandbroertjes, die zijn bijzonder. Hun onderlinge band is enorm hecht. Als het even kan zoeken ze elkaar op, live of via internet.

Tom-girls worden niet verliefd op dokters die Chip heten

Terwijl ik wrapvulling maak voor morgen op Klein Bonaire, flitst er ineens een herinnering door me heen. Op de Pelikaanschool zat het drietal bij elkaar in de klas. Bij juf Femke. Een fantastische leerkracht met oog en oor voor haar leerlingen. Femke was van de musicals. Ik ben vergeten welke rol Urs had, maar Chip was dokter. En de meisjes moesten een scène spelen waarin ze verliefd waren op dokter Chip. Ze moesten hem jammerend achterna lopen over het toneel. Nikita weigerde pertinent. Na het oefenen was ze dan ook steevast woest op de juf omdat ze toch MOEST.

‘Mam, Chip is mijn vriendje, daar kan je toch niet verliefd op doen! En hij is niet eens een echte dokter.’ Ze had helemaal gelijk, vond ik, maar wat konden we eraan doen? Belangrijk was dat haar ‘Nee, ik wil niet’, werd gehoord en dat de door haar aangegeven grenzen werden gerespecteerd. Zeker door volwassenen.
Samen een rollenspel spelen toverde altijd een lach op haar betraande snuitje, want ik overdrijf nu eenmaal graag. In dit geval speelde ik eerst juf Femke, die haar natuurlijk de klas uitstuurde naar juf Wilma, het hoofd van de school. Mam-juf-Wilma leerde Nikita dat ze het recht had haar grenzen aan te geven en dat oplossingen vaak in simpele dingen liggen. Ze kon de confrontatie aangaan of de situatie ontwijken. Nikita bedacht toen dat er weliswaar schoenen zonder veters bestonden, maar dat je die best even kon gaan zitten strikken op het toneel, toevallig precies op het moment dat iemand als dokter Chip voorbij komt.

Kamperen met je hele eilandfamilie

Voor het kampeerweekend op Slagbaai had ik een auto gehuurd, omdat mijn oude barrel het Washington Park vast niet heelhuids zou verlaten. Aan de ingang van het park waren onze medekampeerders direct herkenbaar aan hun uitpuilende achterbakken, afgedekt met matrassen. Het leek wel een volksverhuizing, want tot ieders grote vreugde, was bijna heel Nikita’s eilandfamilie compleet. Een heerlijk gezicht om ook de jongeren weer bij elkaar te zien in hun jeugdomgeving. Zwemmend, snorkelend, vissend, barbecueënd en pannenkoeken bakkend. Het beruchte Uno-kaartspel werd fanatiek gespeeld en natuurlijk kwam ook het dominospel tevoorschijn. En er werd onderling heel wat afgedold en gekroeld. Aan de stroom zelfgemaakte snacks leek geen einde te komen.

Geen wifi wel domino op Slagbaai

’s Nachts sliep ik buiten. Ik was niet de enige. Naarmate de maan ‘onderging’ werden er steeds meer sterren zichtbaar. De golven sloegen stuk op het strand onder me terwijl het universum zich laafde aan ons geluk.

Eten met haar eilandfamilie is Nikita’s top 1

Maar al schrijvend ontdek ik nu ineens een patroon in Nikita’s drukke vakantieschema: Eten! Alles draait om samen-zijn-en-eten-delen bij haar. En hoe meer van haar eilandfamilie ze om zich heen heeft als ze eet, des leuker ze het vindt. Ergens is dat niet zo bijzonder, want al eeuwenlang wisselen mensen die bij elkaar horen eten met elkaar uit. Samen eten schept een band. En te midden van al die verbondenheid van food&family is Nikita is een gezegend kind. Na deze week kan ze er weer helemaal tegenaan.

Een halve koffer met onverkrijgbaar lekkers

Ik ben ook benieuwd naar wat haar strooptocht langs de supermarkten gaat opleveren. Er is in elk geval nog veel plaats in haar koffer. Genoeg voor oude en nieuwe family&food-herinneringen. Nu snel terug de keuken in voor de hapjes op Klein Bonaire. Eigenlijk kan ik nauwelijks geloven dat Nikita echt meegaat morgen. Het was stil vandaag, weer zonder haar. Maar de overhoopgehaalde koffer spreekt gelukkig boekdelen. Wat mij betreft is Nikita zelf gewoon om op te vreten.

Christel Cosijn, in: Amigoe, 25 februari 2016.