Kerstsprookje: Het ontevreden meisje

kerst_2018_engeltjes

Het ontevreden meisje

Op een tropisch eiland niet ver hier vandaan, woonde eens een meisje.
Het was volle maan toen ze werd geboren.
Daarom noemden haar ouders haar Miluna. Dat betekent ‘mijn maan’.
Ze waren dol op haar en gaven haar alles wat haar hartje begeerde.
En daarom groeide Miluna op tot een verwend en ontevreden meisje.

Als de zon scheen was het te warm.
Als het regende te nat.
In de airco was het te koud.
En als ze een snoepje kreeg was het te klein.
Kreeg ze zakgeld of geld voor haar rapport dan was het te weinig.
School vond ze saai, ook de tekenles.
En de juf vond ze stom.
Ze had geen vriendjes of vriendinnetjes want kinderen vond ze vervelend.

Haar ouders probeerden haar elke dag blij te maken.
Dat lukte soms. Maar altijd maar heel even.
Ze werden er wanhopig van.
Toen Miluna tien was wilde ze wel leren paardrijden.
Maar na twee lessen stopte ze. Het deed pijn aan haar billen.
Ze mocht leren snorkelen, want de onderwaterwereld leek haar wel leuk.
Maar na drie lessen had ze alle vissen wel gezien en was het beu.
Dus ging ze op zeilles.
Op de eerste les al haatte ze het geschommel van de boot.
Toen mocht ze op surfles.
Maar ze viel steeds van de plank af in het water. Dat maakte haar boos.
Dan maar naar gymles.
Tijdens de eerste les viel ze uit de ringen en brak haar pols.

Omdat ze gips om haar gebroken pols had wilde ze niks meer doen.
Zelfs niet de dingen die ze nog best wel kon.
Zoals naar school gaan.
Haar tanden poetsen.
Lezen en kleuren.
Of wandelen langs de zee.
Maar zelfs lopen wilde ze niet meer.
Haar moeder verzorgde haar alsof ze een baby was.
Maar nooit was Miluna blij.
Drie keer per dag trok ze boos de strikken uit haar haren.
En eiste dat haar moeder haar andere kleren aantrok.
Haar vader moest haar steeds dragen als ze ergens naartoe gingen.
Gelukkig mocht het gips er na een paar weken weer af.
Miluna moest oefeningen doen zodat haar pols weer sterk werd.
Ze haatte het.
Ze haatte alles en iedereen.
School was stom.
De hele wereld was stom!
En de kerstvakantie?
Die was het stomst van alles.

Op kerstavond hangt Miluna verveeld op de bank.
Haar moeder staat in de keuken het kerstmaal voor te bereiden.
Haar vader volgt een rugbywedstrijd in de tv-kamer.
Miluna kijk naar de kerstcadeautjes onder de kerstboom.
Wat een saai cadeaupapier, denkt ze.
‘En het zijn vast weer hele saaie cadeautjes,’ zucht ze hardop.
‘Zou je graag een heel bijzonder cadeautje willen?’ vraagt een stem.
Miluna schrikt op.
Ze kijkt om zich heen maar er is niemand in de kamer.
‘Krijg ik nog een antwoord?’ De stem klinkt ongeduldig.

Miluna staat op en loopt naar de kerstboom.
Want daar kwam de stem vandaan.
Staat haar vader soms grapjes met haar te maken?
Ze loopt om de kerstboom heen maar ziet niemand.
‘Wie zoek je? Ik ben hier, hoor. Wil je nou wel of geen bijzonder cadeautje?’ Klinkt het boos.
Miluna kijkt naar de plek waar de stem vandaan komt.
In de kerstboom hangt een speelgoedrendier met een arrenslee erachter.
Een speelgoeddier kan niet praten. Of toch?
Het meisje kijkt even om zich heen of niemand haar kan zien.
Ze gaat op haar tenen staan zodat haar gezicht vlakbij het rendier is.
Ze fluistert: ‘Kun jij praten?’
‘Doe je ogen dicht en tel tot drie!’ zegt het rendier.
Gehoorzaam doet het meisje haar ogen dicht en telt af: ‘Een, twee, drie.’
Als ze haar ogen opent kan ze niet geloven wat ze ziet.
Het rendier met de arrenslee zijn echt geworden!
Ze passen bijna niet in de kamer.
‘Stap in, want ik heb niet de hele dag de tijd.’ Het rendier briest even door zijn neus.

Vlug klimt Miluna in de arrenslee.
‘Ben jij Rudolph, the red nosed reindeer?’
‘Ik ben Ralf, zijn neef. Die ouwe heeft me ontslagen.’
Die ouwe, denkt het Miluna. Bedoelt hij misschien de kerstman?
Ralf trappelt met zijn hoeven. ‘Maar ik heb de sleutel nog. Nu die ouwe niet thuis is omdat het morgen Kerstmis is, kunnen wij snel een pakje voor jou halen. Dus maak je veiligheidsgordel vast.’
Zodra ze zit, vliegen ze het raam uit, steeds hoger en hoger, tot boven de wolken.
Daar is de lucht blauw en de zon schijnt.
Miluna vindt het maar saai.
Ze heeft gelijk spijt dat ze mee is gegaan, maar ze durft niets tegen Ralf te zeggen.

Ineens maken ze een duikvlucht naar beneden.
Ze vliegen recht op het wolkendek onder de arrenslee af.
Miluna gilt en doet snel haar ogen dicht.
‘Hou je vast!’ roept Ralf.
Even slingert de slee heftig op en neer.
Het wordt steeds kouder.
Miluna trekt de warme laarzen aan die op de bodem van de arrenslee liggen.
Dan kruipt ze helemaal onder de deken die naast haar ligt.
Opeens mindert de slee vaart.

Miluna doet de deken wat opzij en kijkt naar beneden.
De wereld is wit van sneeuw.
Langzaam zweven ze over een groot huis dat met lichtjes is versierd.
Naast het huis, vlak voor een kleine familiebegraafplaats, houdt de arrenslee stil.
‘In het vakje naast je zit een ring met drie sleutels,’ zegt Ralf. ‘De grootste past op de achterdeur. Je hebt maar twee minuten, anders gaat het alarm af. Ga naar binnen, ren door de gang en stop voor de vijfde kamer aan je linkerhand. Maak de deur open met de kleinere sleutel. Aan de muur hangt een schilderij van de broer van de kerstman. Duw dat wat opzij. Dan zie je een kastje in de muur. Maak het slot open met het kleinste sleuteltje. Open het kastje en pak een van de pakjes die erin staan. Maak het pakje niet open! Sluit alles weer af en stap weer in mijn slee.’

Miluna pakt de ring met sleutels en stapt uit de arrenslee.
De sneeuw knerpt onder haar laarzen.
Er loopt een rilling over haar rug als ze langs de kleine begraafplaats loopt.
Gaat ze nu gewoon inbreken in het huis van de kerstman?
Als ze de achterdeur vindt bibbert ze van de kou.
Ze kijkt om zich heen of niemand haar ziet en steekt dan de sleutel in het slot.
De deur gaat open.
Het ruikt er naar dennenbomen en appeltaart met kaneel.
Met kloppend hart rent ze de gang in.
Haar voetstappen weerkaatsen tegen de lange muren.
Bij de vijfde kamer aan haar linkerhand stopt ze.
Met de kleine sleutel opent ze de deur.
Op het schilderij aan de muur staat een oude man met een witte baard.
Hij lijkt op de kerstman. Dat moet zijn de broer zijn.
Miluna loopt er naar toe en duwt het schilderij wat opzij
Met het kleinste sleuteltje opent ze het kastje erachter.
Het deurtje zoeft langzaam opzij.
Ze ziet wel meer dan honderd pakjes.
Snel kiest ze een vierkant pakje met zilver pakpapier en een roze strik uit.
Ze sluit het kastje, de kamer en de achterdeur en rent hijgend terug naar de arrenslee.
Ondanks de sneeuw heeft ze het ineens warm.
Zodra ze zit klimt Ralf weer boven de dikke wolken uit waar de zon schijnt.
Ze duwt de deken van zich af en trekt de laarzen uit.
Miluna durft niet te klagen dat het zo lang duurt.
Eindelijk vliegen ze weer door het raam en landen voor de kerstboom.

‘Leg het pakje onder de boom en doe je ogen dicht’, zegt Ralf. ‘Tel dan tot drie voordat je ze weer open doet.’
Miluna legt het pakje met de roze strik onder de boom en telt met haar ogen dicht tot drie.
Als ze haar ogen weer opent, kijkt ze verbaast om zich heen.
Ralf is verdwenen. Ook de arrenslee is weg.
Ze kijkt in de kerstboom.
Het kleine speelgoedrendier met de arrenslee schommelt zachtjes heen en weer.
‘Ralf?’
Het blijft stil.
Met een diepe zucht gaat het meisje weer op de bank zitten.
Wat is Kerstmis toch saai.

De volgende dag op kerstochtend roept haar moeder haar.
Miluna heeft helemaal geen zin om op te staan.
De cadeautjes zijn toch saai. Dat weet ze nu al.
Ineens herinnert ze zich het zilveren pakje met de roze strik.
Ze trekt een jurk aan en gaat naar beneden.
‘Gelukkig kerstfeest!’ roepen haar ouders tegelijk.
‘Gelukkig kerstfeest’, mompelt Miluna terug.
Ze gaat op haar knieën voor de kerstboom zitten.
Er liggen nog meer pakjes onder dan gisteren.
Maar ze ziet geen pakje met een roze strik.
Snel duwt ze de pakjes op zij.
Ineens ziet ze het en zet het voor zich op de grond.
Haar ouders kijken vragend naar elkaar.
Miluna haalt de roze strik eraf en scheurt het pakpapier los.
Er komt een houten doosje tevoorschijn met een bewerkt deksel.
‘Hoezo een spannend pakje, Ralf? Het is een poeppoep-poepperdepoep-saai doosje!’roept ze boos.
‘Wie is Ralf? En wat zit er in het doosje?’vraagt haar moeder nieuwsgierig.
‘Poep!’ zegt Miluna brutaal.
Toch maakt ze het doosje open.
Wie weet wat er in zit.

Het doosje is leeg.

Maar dan gebeurt er iets vreemds.
Miluna begint te lachen. Ze staat op en danst de kamer rond.
Ze springt op haar ouders af en geeft ze een dikke knuffel.
‘Gelukkig kerstfeest!’ roept ze.
Ze danst naar de kerstboom en geeft Ralf een zoen op zijn neus. ‘Dank je wel, lieve Ralf! Dit is het aller allermooiste cadeau van de hele hele wereld!’
Haar ouders begrijpen er niets van.
Waarom is Miluna zo blij met een leeg doosje?
Opgewekt pakt het meisje de cadeautjes voor haar vader en moeder onder de boom vandaan en deelt ze uit. Ze snijdt de kersttaart en doet die op de bordjes.
‘Dank je wel, mama, dat je altijd voor me zorgt! Dank je wel, papa, dat je altijd zo lief voor me bent.’
Haar ouders kijken elkaar blij aan en pakken hun cadeautjes uit.
Als de taart op is haalt Miluna een paar grote boodschappentassen uit de keukenkast.
Ze pakt alle cadeautjes waar haar naam op staat en stopt ze erin.
‘Wat ga je daarmee doen?’ vraagt haar moeder.
‘Ik ga vandaag cadeautjes uitdelen aan kinderen die ziek of arm zijn.’
‘Maar moet je niet eerst kijken wat er in zit? Misschien wil je ze zelf houden.’
Miluna schudt haar hoofd.
Stralend zegt ze: ‘Ik heb niets nodig.’

Aan het eind van de kerstvakantie ruimt Miluna samen met haar moeder de kerstspullen op.
Samen rollen ze de engeltjes voorzichtig in keukenpapier en leggen ze in de engelendoos.
‘Ik heb nog nooit zo’n fijne kerst gehad!’zegt ze opgewekt.
Voorzichtig pakt ze Ralf uit de boom.
‘Mam, mag ik deze op mijn kamer houden?’
Als haar moeder ja zegt geeft ze haar een dikke knuffel en rent met Ralf naar haar kamer.
Ze geeft hem een kus op zijn neus en zet hem voorzichtig op haar nachtkastje, naast het lege doosje.
Voor het slapen gaan praat ze tegen Ralf.
Maar Ralf praat nooit meer terug.

Elk jaar met kerst deelt Miluna haar cadeautjes uit aan zieke en arme kinderen.
Met veel plezier gaat ze naar school en ze heeft de liefste juf van de wereld.
Wanneer ze met haar vriendjes en vriendinnetjes gaat buiten spelen hebben ze de grootste pret.
Regelmatig blijven er kinderen eten en logeren.
Miluna is sinds die bijzondere kerstmis het gelukkigste kind van de wereld.

Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius, ‘Het ontevreden meisje’, in: Antilliaans Dagblad, kersteditie, december 2018.

Wat lees je onder de kerstboom?

Tyra_Tasemita Tyra Tasemita, vwo 6

Het lezen van literatuur, zeker voor de jeugd, kan een grote impact hebben op de rest van je leven. Lezen vormt je, brengt je in verwarring, opent nieuwe denkpaden en maakt dat je anders leert kijken naar de wereld om je heen. Omdat de vakantieperiode bij uitstek uitnodigt tot lezen, vroegen we een aantal leerlingen, docenten en de bibliothecaris van Colegio Arubano welk boek indruk op hen heeft gemaakt. Een kleine greep uit hun reacties.

Colegio_Arubano_Joe_Fortin
Joe Fortin, bibliothecaris: ‘Door het lezen van de korte verhalen van Jorge Luis Borges ontdekte ik dat fictie een literair spel kan zijn waarbij je voortdurend in verwarring gebracht wordt.’

Marc Croes, vwo 6: ‘The great Gatsby laat zien hoe iemand alles doet om een doel te bereiken. Sommige aspecten van dit boek pas ik toe in mijn dagelijks leven, zoals dankbaar zijn en altijd hoop hebben, hoe slecht de situatie ook is.’

Heleen van Doremalen, docente filosofie: ‘1984, Wat is waarheid? Hoe bepaalt taal wat wij als waarheid zien? De (on)mogelijkheid van vrij denken.’

Colegio_Arubano_Melanie_Cro
Melanie Croes, vwo 6: ‘Girl in translation zou ik iedereen aanraden, omdat het een prachtig verhaal is over het leven van een immigrant. In het boek leer je hoe het Chinese meisje tussen twee culturen moet kiezen in verschillende situaties. Iets wat heel vervelend is voor alle immigranten.’

Tyra Tasemita, vwo 6: ‘In Of Mice and Men veegde ik stiekem al tijdens de eerste tien bladzijdes mijn tranen weg.’

Colegio_Arubano_Gilner_Pawi
Gilner Pawirowijono, vwo 6: ‘Ik vind Animal farm een uitstekend boek, omdat het op een kinderlijke manier grondig beschrijft hoe het communisme is.’

Kimberley Geerman, vwo 6: ‘Kort Amerikaans, interessant om te lezen hoe een jongeman die in de Tweede Wereldoorlog moet onderduiken, wanhopige pogingen doet tot menselijk contact, wat leidt tot een nog grotere eenzaamheid.’

Download het hele artikel Wat lees je onder de kerstboom?, in: Antilliaans Dagblad, kersteditie, december 2018. // 375 kb | door Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius

Nieuwe website Christel Cosijn

Website_Christel_Cosijn

Minimalistisch, want het gaat tenslotte om de kunstwerken. Dat was de insteek voor het nieuwe ontwerp van de website van kunstenares Christel Cosijn. Benieuwd? Surf naar: www.christelcosijn.com/

De Real Meal Revolutie

DRMR

Levensgenieters omarmen De Real Meal Revolutie, een moderne versie van het Bantingdieet. Waarom? Simpelweg omdat je met dit dieet langer kunt blijven genieten van het leven. Bovendien is het eten heerlijk en verzadigend. Het is dan ook meer een levensstijl dan een dieet, want dit doe je de rest van je leven als je slim bent. Nooit meer jojo-effect. Gezond, lekker en toch geen honger.

Download het hele artikel De Real Meal Revolutie, in: Antilliaans Dagblad, 21 januari 2017. // 376 kb | door Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius

Monkeyway tilt je leven naar een hoger level

2016-2017
Soms wil je even een preview in je toekomst om te zien of er nog leuke dingen op je pad komen. Iets waardoor het leven ineens vleugels krijgt. Waardoor je gaat bubbelen van binnen. Bij Monkeyway stop je met wachten en ga je die leuke dingen een handje helpen. Wil jij in 2017 eindelijk je dromen waarmaken? Begin vandaag en til je leven direct naar een hoger level. We laten je zien hoe je dat in 5 stappen kunt doen.

[Read more…]

One Kingdom One Love

Dinsdag 16 februari ging in Jong Bonaire de documentaire ‘One Kingdom One Love’ in première. Sebastiaan Kes maakte een film over de rechtenloosheid en discriminatie van LHBT’ers (Lesbienes, Homoseksuelen, Biseksuelen en Transgenders) in het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Hij vond een aantal LHBT’ers bereid om het taboe rondom hun eigen seksuele geaardheid te doorbreken door er openlijk over te spreken. Kes zette alles op alles om de film ook op de eilanden te mogen vertonen. Op Bonaire verliep de première buiten verwachting.

Tekst en fotografie: Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius

One Kingdom, One Love – Official Trailer (HD/English) from CanCreate on Vimeo.

Hoewel je het eigenlijk niet zou verwachten in de snikhete tropen, hebben de eilanden van de voormalige Nederlandse Antillen verrassend veel weg van de Noordpool. Wanneer je over de witte stranden loopt, vermoed je namelijk totaal niet dat er nog een heel andere wereld onder verborgen ligt. Een wereld die alle kleuren van de regenboog heeft. Een wereld waarin de meeste bewoners zich zorgvuldig verborgen houden, uit angst voor represailles vanwege hun seksuele geaardheid. De mensenrechten, die de basis vormen van elke democratie, gelden niet voor deze eilanden. Veel LHBT’ers worden er behandeld als paria’s, uitgestoten door familie en maatschappij. Als ze de druk niet langer aankunnen vluchten ze of plegen zelfmoord. Maar de wettelijke bescherming komt dichterbij nu de Koninkrijksboot in de vaart is genomen. Op de boeg staat de positieve boodschap: ‘One Kingdom One Love’. Kapitein Kes stapte aan boord, op zoek naar LHBT’ers die hun verhaal voor de camera durfden te doen.

Filmmaker Sebastiaan Kes, geboren op het Nederlandse eilandje Marken, groeide eveneens op in een eilandgemeenschap zoals Bonaire, met veel sociale controle. Hij was geliefd bij de meisjes vanwege zijn luisterend oor en bij de jongens vanwege zijn creatieve ideeën en zakelijk inzicht. Toen hij rond zijn 25ste het homoloze Marken verliet, opende de Amsterdamse gaywereld al snel zijn ogen. Toen Kes vorig jaar gevraagd werd door de organisatie achter de Koninkrijksboot om de ongelijke rechten van de LHTB’ers op de eilanden in beeld te brengen, had hij maar een doel voor ogen: een breekijzer maken dat deze verborgen wereld kon openen en de discussie zou aanwakkeren op de eilanden zelf.

One Kingdom One Love

Kes filmt daarom deels op de Koninkrijksboot tijdens de Gay Pride in Amsterdam en deels op de eilanden. De Curaçaose Ramona Pikeur, de vrouw van de vurige speeches in de film, voorvechtster van seksuele diversiteit en voorzitter van ‘Dushi&Proud’ is de initiatiefneemster van de Koninkrijksboot. Vanwege de beste uitbeelding van het thema ‘SHARE’ wint haar boot ze met de leus ‘One Kingdom One Love’ de eerste prijs. Voor Ramona de kers op de taart na een enorm zware periode in haar leven. ‘Het is toch te gek voor woorden dat we in 200 jaar Koninkrijk niet meer mogen discrimineren op kleur, op geloof en op taal, maar wèl op seksuele geaardheid,’ verklaart ze aan Amigoe, september 2015. De gewonnen beker mag mee naar Curaçao, waar sinds enkele jaren ook een Gay Pride wordt gehouden, hetzij achter gesloten deuren. Inmiddels is de beker op Bonaire gearriveerd.

One Kingdom One Love

Kes vindt met moeite een aantal mensen bereid om zich uit te spreken als de camera draait, maar hij vindt ze, in diverse lagen van de bevolking. Sommigen zijn zo openhartig dat hij heel voorzichtig moet zijn met al die gevoelige informatie. Ondanks het feit dat deze mensen gekozen hebben om zichzelf te zijn in hun anders-zijn, stuiten zij op de eilanden op veel weerstand. Maar zij gaan door, gesteund door het initiatief van One Kingdom One Love. Beseffend dat zij als rolmodel anderen hoop kunnen bieden pakken zij hun kans.

Hoewel op de BES-eilanden (Bonaire, St. Eustaius en St Maarten) sinds 10-10-10 getrouwd mag worden, heeft dit nooit de deur naar acceptatie opengezet. De invoering van deze wet is na enkele vergeefse protesten geruisloos verlopen. Dezelfde bevolking die massaal de straat op gaat om te protesteren tegen ongelijke behandeling, zwijgt als het graf als het om de uitvoering van gelijke rechten van LHBT’ers gaat. Het hele onderwerp wordt doodgezwegen. Uit angst. Uit schaamte. En waar je niet over praat, bestaat niet.

EQ Bonaire( Equalizer) bestaat in maart een jaar en wil graag meer dan alleen een klankbord zijn voor de LHBT-community. Oprichtster Judith Brekelmans kent de ins en outs van verschillende kanten. ‘In Nederland is het ook niet makkelijk als LHBT’er, maar je kunt tenminste een beroep doen op bescherming door de wet,’ zegt ze. Ze hoopt vurig dat de scholen de film ook willen draaien. Zo weet zij dat er twee in het Papiamentu aangepaste programma’s met educatieve doeleinden zijn op Curaçao, samengesteld van lesmateriaal uit Rotterdam en Amsterdam. Zou dit een kapstok kunnen worden, eveneens voor andere scholen? ‘Ook met docenten en ouders moet worden gepraat waar en hoe wij hen kunnen steunen. Want dat er volgens de Nederlandse wetgeving aandacht moet zijn voor seksualiteit en seksuele geaardheid, betekent nog niet dat er bekwame docenten zijn die zich aan dit onderwerp durven wagen,’ aldus Judith.

Millicent Sof is 21 jaar, de jongste LHBT-activist op het eiland en aspirant-student Architectuur. Op dit moment werkt ze nog met veel plezier bij Rocargo. Zij geeft aan dat niet zozeer de leerlingen voorlichting nodig hebben, maar juist de docenten. Hun geloof barricadeert de toegang voor LHBT-leerlingen. Mili herinnert zich haar medeleerlingen op Liseo als open minded. Iedereen hugde elkaar en zowel jongens als meiden gingen vriendschappelijk met elkaar om. Ook wanneer je anders geaard was. Mili heeft haar geaardheid trouwens nooit onder stoelen of banken gestoken. Ze was een jaar of 10 toen ze begon te beseffen dat ze lesbisch was. Haar inmiddels overleden vader vond het geen probleem, maar haar moeder dwong Mili tijdens de middelbare schoolperiode naar de kerk te gaan. Uiteraard heeft dat niets geholpen, want zoals de Arubaanse Desiree Croes lachend verkondigde tijdens haar interview met Rob Oud: ‘You can’t pray your gay away.’ Inmiddels heeft Mili’s moeder die hoop inderdaad opgegeven. Mili was op school vaak een vraagbaak voor leerlingen die meer wilden weten over die LHBT-wereld. Er is behoefte aan jonge LHBT’ers en daarom is ze nauw betrokken bij EQ. In de zomer gaat ze het studieavontuur aan in Utrecht. Ze verheugt zich er op om bij haar vriendin te kunnen zijn. En ook op de Gay Pride natuurlijk. De tocht met de Koninkrijksboot heeft diepe indruk op haar gemaakt.

Judith benadrukt eveneens de grote behoefte aan rolmodellen op diverse posities in de samenleving. Ze hoopt dat op Bonaire mensen uit de politieke hoek opstaan, net zoals op Aruba parlementariër Desiree Croes dat doet. En dat zij met elkaar gaan samenwerken. Desiree maakt bepaald geen geheim van haar lesbische huwelijk en dat valt niet bij iedereen in even goede aarde. Maar ze is een volhouder. Als het aan haar ligt wordt het geregistreerd partnerschap ook op Aruba binnenkort wettelijk geaccepteerd. Echter, zodra Desiree het op de agenda zet, wordt er steeds gezwegen, om vervolgens door te gaan met het volgende agendapunt. De Curaçaose Glenda Ottenheim, moeder van een lesbische dochter, schaamt zich niet. Ze kreeg flink applaus toen ze zei: ‘Kinderen lopen met afscheidsbrieven in hun telefoon, om zelfmoord te plegen. Dat kun je als moeder toch niet zomaar negeren?’

Rik Felderhof en Edwin Groeneveld bij de Cuba Company op Bonaire

Cuba Compagnie is vertrek- en eindpunt van de première. Eigenaren Joep van der Ligt en Ed de Vuijst hebben de afgelopen 20 jaar bewezen dat je ook als gaykoppel succesvolle zaken kunt draaien. Maar je moet wel sterk in je schoenen staan. Ook Rik Felderhof is van de partij. Zijn zus is lesbisch en getrouwd met een vrouw, dus het onderwerp spreekt hem sowieso aan. Het verbaast hem na alles wat de Rooms-Katholieke Kerk heeft mispeutert, dat de mensen hier zich er nog steeds aan vastklampen. ‘Hoe kun je in godsnaam een paus accepteren die condooms verbiedt in Afrika? Alleen al vanwege de AIDS/HIV-problematiek is dat misdadig. Vroeger werden homoseksuelen in een klooster gestopt. In de Westerse wereld werd tientallen jaren geleden het taboe rondom LHBT doorbroken door beroemdheden als Elton John die ‘English Rose’ voor Lady Di zong. En Freddy Mercury en Moserat Cabballé die met het nummer ‘Barcelona’ de Olympische spelen van ’92 openden. En later bijvoorbeeld door een Paul de Leeuw die met zijn mannelijke partner twee kinderen adopteerde.’ Rik zoekt regelmatig de rust op van Tanzania om te schrijven. ‘In Tanzania,’ zo vertelt hij, ‘kunnen LHBT’ers 30 jaar celstraf krijgen. In een samenleving waarin LHBT taboe is, worden de slachtoffers chantabel. Dat moet je niet willen. Maar ik denk dat Antillianen genoeg ballen hebben om hier uiteindelijk normaal mee om te gaan,’ aldus Rik.

One Kingdom in Jong Bonaire

Jong Bonaire zit, tegen verwachting in, goed vol. Jong en oud, LHBT’ers en niet-LHBT’ers zijn komen opdraven. Jennifer Martis praat de avond vlot aan elkaar. Nolly Pourier pleit voor acceptatie in zijn openingswoord. De documentaire maakt de tongen los en bijna iedereen blijft zitten om na te praten. Het publiek is het erover eens dat het dapper is van de jongelui om voor de camera hun nek uit te steken.

Een teenermeisje geeft aan dat als je ouders iets verkeerd vinden, jij geen ruimte krijgt voor een andere mening. ‘Zelfs hand in hand lopen is not done. Er worden ook mensen ernstig gepest op het werk omdat ze homoseksueel zijn. Vooral jongens. Die worden ook wel mishandeld of zelfs verminkt door hun ouders. Mensen zien het hier als een besmettelijke ziekte en blijven liever uit je buurt.’

Rijksvertegenwoordiger Gilbert Isabella krijgt ook het woord. Hij belooft plechtig dat hij zal doen wat binnen zijn macht ligt. Niet omdat hij zelf homoseksueel is, want werk en privé zijn twee dingen, maar omdat gelijke rechten gewoon voor iedereen moeten gelden.

Edwin Groeneveld, werknemer bij Cuba Compagnie, vindt het bijvoorbeeld verschrikkelijk dat condoomautomaten verboden zijn. ‘Dat zou zogenaamd uitlokking van seksueel handelen tot gevolg hebben. Maar degene die dit heeft bedacht vergeet dat er jongeren ziek worden en sterven aan SOA’s zoals syfilis en aids. Daarom deel ik soms stiekem condooms uit.’ Na afloop beloofde hij dat er condoomautomaten komen op de toiletten bij Cuba Compagnie. ‘De jongeren hebben gewoon recht op bescherming tegen zwangerschap en SOA’s. En niet alleen de jongeren.’

We sluiten de première af met een toepasselijke primeur: het eerste lokale homoseksuele koppel gaat in april trouwen: Anne Staal en Xavier Pinto. Dat geeft hoop op groeiende acceptatie binnen de samenleving. Het gaat er niet om dat de eilanden de wet (niet willen) voorgeschreven krijgen, maar dat ze zich bewust moeten worden van de mensenrechten, van het recht op gelijke behandeling. En ook wat het ontbreken van dit recht in het dagelijkse leven betekent voor LHBT’ers.

In Nederland heeft men over het algemeen geen idee wat er speelt in het Caribische deel van het koninkrijk en al helemaal niet dat de mensenrechten structureel worden geschonden. Daarom gaat Kes na zijn eilandentour in gesprek met een aantal hoge heren in Nederland over het idee om de verkorte film ook te vertonen op scholen in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, met als doel de ongelijkheid in het Caribische deel van het Koninkrijk der Nederlanden aan te kaarten. Want, zoals Tweede Kamerlid Han ten Broeke in de film ook opmerkte: ‘Wanneer jouw huurcontract kan worden opgezegd omdat je gay bent en er geen wet ‘Gelijke behandeling’ is, en geen ‘Antidiscriminatiewet’, zijn de basale rechten in het geding. Dan moeten we serieus met elkaar in gesprek gaan.’

Daarom werkt Kes nu aan een verkorte versie van One Kingdom One Love, zodat er ook nog voldoende ruimte blijft voor discussie binnen het lesuur. Om fragmenten te ontdekken die jongeren het meest aanspreken, let hij tijdens de vertoningen goed op hun reacties. Het zijn vooral de stukken van hun dappere leeftijdgenoten Daisha, Quensly en Mili die hun volle aandacht hebben. Uit hun reacties na afloop maakt Kes op dat het laatste woord over gelijke rechten en acceptatie van LHBT’ers nog lang niet is gevallen. Bonaire heeft een mondige jeugd. Een kwestie van tijd dus, want de jeugd heeft de toekomst. Dus, ay ay, kapitein Kes, hijs de zeilen, maar kom snel weer terug met One Kingdom One Love, part 2!

Voor meer informatie: www.onekingdom.nl, www.dushinproud.com Of stuur een mailtje naar: eqbonaire@gmail.com.

Het artikel ‘One Kingdom One Love’ verscheen 20 februari in het Antilliaans Dagblad. Klik hier om het originele artikel te downloaden.

Bonaire leerde me op eigen benen staan

Rianne Zandstra op 30 december 2011
Rianne Zandstra zette zich begin jaren negentig in op gebied van sport, dans en zwemmen op het zonnige Bonaire. Als ze na vier jaar besluit terug te keren naar Nederland krijgt ze de keus tussen een opleiding choreografie aan de Rotterdamse dansacademie of een baan in de Amsterdamse reclamewereld. In de zomervakantie verbleef ze een paar weken op Bonaire om haar dochters kennis te laten maken met het eiland dat hun moeder niet kan vergeten. Op Klein Bonaire vertelt Rianne over de keuzes die ze heeft gemaakt in haar leven, waaronder de adoptie van Yin en Lian-Hao.

Tekst Christel Cosijn en Richelle van den Dungen Gronovius – Foto’s Rianne Zandstra

Ruim op tijd draait Rianne Zandstra (1975, Doetinchem) de gehuurde pick-up de parking op tegen over de aanlegsteiger van watertaxi Kantika di Amor. Yin (8) zit heel stoer in de achterbak. Voorin, bij oma op schoot, zit Lian-Hao (5). Zodra Lian-Hao naast me staat, schuift ze snel haar handje in de mijne. Ik krijg een onweerstaanbare blik en de vriendschap is gesloten. Wanneer ook de rest van de familie op de boulevard staat, beseft Rianne plotseling dat de koelbox nog op de porch staat. Als een speer rijdt ze terug, terwijl wij al vast aan boord gaan.

Rianne groeit op in Meppel en is tot haar toelating op het CIOS in Heerenveen actief in allerlei jeugdbesturen van verenigingen. Om deels haar studie te bekostigen geeft ze naast haar opleiding nog 20 uur per week les in dans & aerobic. In 1995, terwijl de inkt van haar CIOS-diploma nog nat is, reageert ze op een vacature op Bonaire. Een maand later kan Algreet Spiegelaar, sportschoolhoudster van Bodyworks, hierdoor met zwangerschapsverlof. Rianne verzorgt ook zwemlessen voor jong en oud en een paar uur per week doet ze vrijwilligerswerk voor en met gehandicapten. Ook werkt ze voor de Spa van Harbourvillage en runt ze de Deco-stop-Bar bij Captain Don’s Habitat.

21 oktober 2013:  Rianne en Yin: de eerste 5 minuten samen met Lian-Hao
21 oktober 2013 – Rianne en Yin: de eerste 5 minuten samen met Lian-Hao

Zodra we op de boot zitten tikt Lian-Hao met haar vingertje onophoudelijk tegen haar wang en roept: ‘Mama, mama, mama?’ Het is een van de weinige woordjes, maar absoluut het belangrijkste woordje dat ze al kan uitspreken. Begrijpen doet ze bijna alles. Lian-Hao is slim, klein van stuk en heeft een huidaandoening die voornamelijk zichtbaar is in haar gezicht. Ze doet een inhaalrace op de ontwikkelingsachterstand, veroorzaakt door een slechte start na haar geboorte. Haar enorme leergierigheid compenseert haar achterstand ruimschoots. Binnen vijf minuten leert ze anderen ook communiceren in gebarentaal. Ze vindt het maar niets dat haar moeder plotseling uit haar gezichtsveld is verdwenen. Haar oma past regelmatig op haar en haar zus Yin, evenals tante Liset, Rianne’s zus. Rianne ziet er nauwlettend op toe dat haar dochters een beperkt aantal vaste gezichten om zich heen hebben, dit is nodig voor een goede hechting.

Yin is flink en duidelijk de oudste. Ze pakt bedaard de zonnebrand uit de strandtas en smeert zichzelf zonder haast van top tot teen in. ‘Mijn rug doe ik later,’ besluit ze. Ze zoekt een plaatsje bij mij in de buurt en bestudeert uitgebreid de vissen die rondzwemmen in het heldere water naast de Kantika di Amor. Yin adviseert me hoe ik het beste kan gaan zitten om ook te goed kunnen kijken. Maar haar strategische kijkplaats heeft nog een doel: alle witte pick-ups signaleert ze al van verre. Na de eenentwintigste begint Yin te stralen en zwaait. Met een diepe zucht draait ze zich naar mij: ‘Dat is mijn mama, want ze zwaaide naar mij!’

Lian-Hao
Lian-Hao in de trein

Lian-Hao kruipt blij op schoot bij Rianne die naast Yin is neergeploft en luistert mee naar haar verhalen over visjes, witte pick-ups en een rug die nog niet is ingesmeerd. De zonnebrandcrème komt weer tevoorschijn maar levert dit maal een panische reactie op bij Lian-Hao. Rianne draait de rollen snel om en vraagt of Lian-Hao haar wil insmeren. Maar daar trapt ze niet in. Snel veegt Rianne toch een lik crème op haar aangedane wang. Bij Klein Bonaire stappen we van boord en hebben geluk dat een van de twee hutten nog vrij is.
Zodra Rianne een roze shirtje uit de tas tevoorschijn tovert, verandert de tegenstribbelende Lian-Hao op slag in een gewillig blij meisje. Yin geeft haar moeder discreet de tip het shirt pas na het insmeren aan haar zusje te geven. Rianne vertelt ondertussen hoe het haar is vergaan sinds ze Bonaire verliet.

‘In 1998 dacht ik, misschien moet ik toch weer naar Nederland en een ‘echte’ baan gaan zoeken, ondanks dat ik het ontzettend naar mijn zin had hier. Mensen waren bang dat ik mijn danscarrière zou verspillen. Maar toen ik in mei 1999 in Nederland auditie deed voor de choreografie opleiding aan de Rotterdamse dansacademie, solliciteerde ik die week ook bij een Amsterdams reclamebureau, op verzoek van creatief directeur van bureau Joop de Boers. Ik had hem ontmoet bij de Deco Stop Bar toen hij op het eiland was voor een bruiloft.
Weer terug op Bonaire werden er twee enveloppen per Fedex-koerier bezorgd. Ik moest kiezen tussen de dansacademie en het reclamebureau. Maar ik merkte dat mijn blijdschap niet uitzinnig was betreffende de dansacademie. Something was missing. Achteraf denk ik dat het een bewijsvoering was, dat ik mijn eigen keuzes kon maken. En nee, ik heb niets weggegooid. Ik heb andere keuzes gemaakt, waar ik volledig achter sta. Bonaire heeft mij heel veel gebracht zoals rust, leren vertrouwen op mezelf, een nieuw leventje opbouwen vanuit het niets en mezelf tegenkomen. Dus in september 1999, een week nadat ik weer in Nederland woonde, startte ik onderaan de ladder bij HLPB en werkte me omhoog tot Account Director. Ondanks dat mijn keus niet was gevallen op de dansopleiding heb ik veel op mijn tenen gelopen. Ik moest enorm wennen aan hele dagen binnenzitten. En aan de weekenden. In het begin was ik ontzettend onbevangen. Dit bleek achteraf mijn kracht. Geen last van carrièreverwachtingen of haast, geen last van kantoorpolitiek daar was ik te groen voor en ging langs me heen. Geen last van beeldvorming van merken want ik was ruim 4 jaar weg geweest uit Nederland. Ik had zelfs nog nooit een dag op de computer gewerkt, laat staan een e-mail verstuurd. Maar Martin Hettinga (oprichter en cliënt service director) begeleidde me heel erg goed.’

Surfgirl Yin
Surfgirl Yin in het winnende team

Ze staart even naar Yin die met een experiment bezig is. Een intelligent kind met alles aan boord om uitvinder te worden. Een lege fles is de dobber. Daaraan maakt ze een lange luchtwortel vast die ze vol hangt met stukjes brood. Zo heeft ze mooi haar handen vrij als ze gaat snorkelen. Natuurlijk moet mama mee om het gevaarte te testen. Als ze terugkomen worden er broodjes gemaakt en vertelt Rianne over haar overstap naar reclamebureau Woedend! (W!)

‘In 2001 heb ik samengewerkt aan een klus met de oprichters van W!; Bas van Berkenstijn en Marnix Pauwels. Na een tijdje gingen zij legaal onderhuren bij HLPB dat in zwaar weer zat na het overlijden van Martin Hettinga. Ik kreeg veel aanbiedingen van andere reclamebureaus, maar de gedachte om het truckje jaren te moeten herhalen weerhield me. Geld is niet mijn motivator. Dit bleek ook toen W! opzoek was naar een projectmanager, account type. Omdat ze mijn salaris nog niet konden matchen, ging ik anti-kraak wonen om de woonlasten te drukken. Sinds april 2002 ben ik in de W! family en inmiddels, zoals beloofd, volwaardig partner. Ik mag al 16 jaar dagelijks werken met professionals met enorme ervaring onder de belt, mensen met visie, maar ook met jong talent met een vernieuwende kijk op de te voeren campagnes.’

Inmiddels is W! uitgegroeid tot een volwassen bedrijf met een hele verzameling awards op haar naam.

‘Ik heb ook gereisd voor mijn werk; Nieuw Zeeland, diverse malen Japan, Argentinië en ook veel in Europa. Binnen W! vertegenwoordig ik de klant en bij de klant vertegenwoordig ik W!. Een beetje een schizofrene functie dus. Daarom afwisselend en leuk.’

Yin en Lian-Hao op Bonaire
Yin en Lian-Hao op Sorobon

We gaan een eindje lopen met Lian-Hao. Ze loopt swingend voor ons uit en begroet iedereen die ze tegenkomt met een handzwaai en een ontwapenend ‘hallo’. Mensen lachen gelijk terug, verrast door haar hartelijke begroeting. Ze onderzoekt alles. In de hut is ze uren zoet met het onderzoeken van het mechanisme van een klapstoeltje. Rianne en haar dochters hebben een bijzonder innige band met elkaar. Hoe kwam ze ertoe om te adopteren?

‘Ik zei altijd; als ik moeder wil worden, ga ik een kind adopteren. Ik heb nog nooit jaloers naar een zwangere vrouw gekeken. Vind het wel mooi hoor. Maar het is niets voor mij. En er zijn zoveel kindjes op de wereld die geen thuis meer hebben. De hele wereld ging niet, maar deze twee meiden verrijken mijn leven enorm. Je mag in adoptie maar voor één land op de wachtlijst staan. Er vallen veel landen automatisch af, dit in verband met geloof, leeftijd, zoveel jaar gehuwd zijn en andere zaken die een mogelijke vereiste zijn. Ik stond op de pre-wachtlijst voor Lesotho, maar de vergunninghouder wist dat ik geen landenvoorkeur had en ook openstond voor een ouder kindje. China was destijds geen optie omdat ik ongehuwd was. Maar Yin bleef over omdat ze al bijna 5 was. Dus nadat het tijdelijk jaren onmogelijk was geweest om als alleenstaande vrouw te adopteren vanuit China, had ik toen toch ineens een Chinees meisje. In juni 2009 werd deze adoptieprocedure opgestart en op 12 december 2011 was mijn zus Liset getuige van de eerste vereniging van Yin en mij. Op 1 januari 2013 de tweede procedure opgestart en op 21 oktober 2013 hield ik, opnieuw in bijzijn van mijn zus en van Yin, voor het eerst mijn jongste dochter Lian-Hao in mijn armen. Een verrassing omdat de procedure meestal veel langer duurt. En voor Yin heel spannend om terug te gaan naar haar geboorteland om grote zus te worden. Yin en ik konden dit keer al Nederlands praten met elkaar. Behalve onze eigen verjaardagen vieren we ook altijd de dag van ons eerste samenzijn.’

Rianne Zandstra met haar twee geadopteerde dochters
Rianne Zandstra en haar dochters Yin en Lian-Hao nemen afscheid van Bonaire

Als de Kantika di Amor ons aan het eind van de middag weer terugvaart, sluiten we de dag af met een ijsje bij Gio’s. Twee weken later kom ik mijn belofte na hen uit te zwaaien. Yin leest in een boek en Lian-Hao staat te springen van ongeduld tot ze in het vliegtuig mag. Ze is gul met haar kusjes voordat ze door de douane gaat. Van Yin, die niet van knuffelen houdt met onbekenden, krijg ik een omhelzing waarvan de tranen in mijn ogen springen. Rianne is een inspirerend voorbeeld van hoe je door de weg van je hart te volgen, een gelukkig en zinvol leven kunt leiden. ‘Dit keer wacht ik niet zo lang voordat ik weer terugkom,’ belooft ze plechtig voordat ze haar dochters door de douane volgt.

Voor meer informatie over Woedend! surf naar www.woedend.com

In: Antilliaans Dagblad, 31 augustus 2015.

Nikita en ‘Late Rembrandt’

Nikita en Late Rembrandt
Late Rembrandt‘ is een expositie met een honderdtal laatste werken van Rembrandt van Rijn (1606-1669), een van de grootste schilders van de Nieuwe Tijd. De werken zijn door topmusea en uit privéverzamelingen van over de hele wereld ingevlogen. Van 12 februari tot en met 17 mei 2015 zijn de werken tijdelijk te bezichtigen in de Philipsvleugel van het Rijksmuseum. De Bonairiaanse Nikita Grootemaat ging de uitdaging aan om ‘als pers’ verslag te doen. Zij studeert Toegepaste Psychologie in Leiden en woont in Haarlem. ‘Late Rembrandt’ door de ogen van een 19-jarige Bonairiaanse student. [Read more…]

Allesio Felix – van straatjongen tot Hollywood Awardwinner

Allesio Felix
Allesio Felix (Bonaire) groeit als jongste telg op in een gebroken gezin met een alleenstaande moeder en twee zussen. Op jonge leeftijd is hij al gefascineerd door film en muziek. Maar voordat hij het weet, is zijn leven veranderd in een mijnenveld. De ontploffing van een handgranaat vormt letterlijk ‘his last wake-up call’.
[Read more…]