Sterf als een held!

Prof. dr. H.J. Metselaar
Mijn vader riep zijn hele leven: ‘Ik doneer mijn lichaam later aan de wetenschap.’ En als zijn zes dochters dan – griezelend bij het idee van een aan stukjes gesneden vader – wat achteruit deinsden, kwam er opgewekt achteraan: ‘Jonge dokters moeten toch ook leren snijden?’ En hij meende het. Uiteindelijk stierf hij aan Alzheimer en kwam er niets van zijn donorvoornemen terecht. Hadden zijn nabestaanden toch anders beslist? Een verloren kans voor mijn vader om te sterven als een held. En voor de medische studenten om van hem te leren. Niet-verplicht donorschap is in mijn ogen dan ook een verkapte misdaad tegen de menselijkheid.

Donorregistratie op de eilanden

Het komt neer op melk en boter weggooien om de prijs kunstmatig hoog te houden in plaats van deze gratis weg te geven aan, ik roep maar wat, de voedselbank.
Bonairiaanse transplantatiepatiënten zoals Frank gaan naar Colombia. Daar zijn goede faciliteiten en ook veel donoren wordt beweerd. Of naar Nederland. Wordt donorregistratie op de eilanden een optie? En moet dit dan vrijwillig of verplicht? Het biedt perspectief als iedereen met een Nederlands paspoort, of in afwachting hiervan, gewoon automatisch donor zou zijn; een groter orgaanaanbod, kleinere wachtlijsten en een grotere kans op geslaagde transplantaties.

Verplicht donorschap: ja of nee?

In Nederland laait steeds weer de discussie op over het invoeren van een verplicht donorschap. Maar ondanks – of wellicht dankzij – de discussies verandert er niets. Donor worden is op eigen initiatief. Het donorcodicil is vervangen door registratie via internet. Ik zeg: ‘Gelijk doen!’ Want waarom denk je recht te hebben op een orgaan van een ander als die ander niet kan rekenen op jou?

Donororganen - Loesje
Misschien denk ik te simpel, maar wat is er echt op tegen om acht mensenlevens te kunnen redden met je hart, twee nieren, twee longen, je lever, je alvleesklier en je dunne darm? Gemiddeld gaan er van één donor drie organen naar een patiënt, er komt heel wat kijken bij een transplantatie. Bovendien is de kans om daadwerkelijk te kunnen doneren vrij klein. De kans dat je een donor nodig hebt is vele male groter. Bizar dat als het anders was afgelopen met Frank, hij het leven had kunnen redden van iemand anders.

Wachtlijsten

In Nederland zijn de wachtlijsten gigantisch, want meestal zijn donoren mensen die op Intensive Care overlijden. Zoals bij Frank bijna gebeurde door het uitblijven van een donorlever. Tijdens de slopende weken op nummer één van de wachtlijst bleef het akelig stil. Tot twee keer toe gaven de artsen hem 0% levenskans. Dat sloeg bij iedereen in als een bom. Ook Nikita was behoorlijk overstuur. Onafgebroken aangemoedigd door zijn meiden en familie wisten de artsen het wonderbaarlijk genoeg toch steeds weer te rekken.

Lof voor prof. dr. Metselaar en zijn team in het Erasmus MC

Toen appte Nikita me: ‘Er is een lever!’ Toevallig was ze in Den Haag bij haar eilandfamilie. Ik zat met dik kippenvel en we huilden allemaal van geluk. Net als haar vader die ze even later sprak. Spannende uren tijdens de operatie. En alle uren daarna.
Alle lof voor prof. dr. Metselaar en zijn team! Deze specialist maakt zich al jaren hard voor meer leveronderzoek. Hij voorziet een grote toename van leververvetting.
Na de transplantatie steeg Franks levenskans direct van 0 naar 60%. Een paar dagen later ontwaakte hij uit zijn coma. Met nog een lange weg voor de boeg, groeit nu stilletje de hoop dat hij in juli toch zijn 43ste verjaardag kan vieren. Samen met zijn meiden, die nu weer even terug naar Bonaire zijn.

Er zijn helaas ook negatieve geluiden. Mensen hebben angst om al te worden ‘verdeeld’ voordat ze werkelijk dood zijn. Ik vraag Nikita hoe zij tegen het donorschap aankijkt.

Hi mam,

Ik ben nog geen donor, maar wil het wel worden.

Voordat oom Frank zo ziek werd was ik meer tegen dan voor. Vóór donorschap omdat ik andere mensen kan helpen, ik ben dan toch dood dus wat maakt het uit. Dat idee.

En tegen donorschap omdat er toch de gedachte speelt over de ziel en rust. Meer het spirituele gedoe, zo van ben ik wel ‘at peace’ als iemand anders iets van mijn lichaam heeft? En is mijn ziel dan wel vrij als ik dat doe, of ben ik dan een soort van ‘half stuck’ hier in deze wereld? Dat soort vragen gaan dan door mijn hoofd. Ze spelen nog steeds mee, maar ik heb nu van heel dichtbij meegemaakt hoeveel een donor kan betekenen voor een levende. Dit verandert wel een beetje mijn perspectief, al heb ik dus ook nog wel die andere gedachten. Maar ik wil wel donor worden.

Dat lijkt me fijn voer voor een diepgaand gesprek. En het lijkt me een discussie waard om BES-inwoners met een Nederlands paspoort eveneens de mogelijkheid te geven om zich te registreren. Voor de Digi-D-drempel valt vast wel een oplossing te bedenken.

Sterven als een held

Natuurlijk blijft het altijd zwaar om een dierbare te verliezen, maar ik griezel al lang niet meer bij het idee van donorschap. Want als anderen redden de laatste daad van je leven is, dan sterf je in elk geval als een held! Daarom bij deze mijn onuitsprekelijke dank aan alle donorhelden en donorhelden in spé ter wereld. En in het bijzonder onze dank aan de held van Frank!

Meer info vind je op www.transplantatiestichting.nl

Christel Cosijn, in Amigoe, 26 mei 2016.